Mark Suzman, directeur van de Gates Foundation: "We staan ​​voor een crisis in de wereldwijde ontwikkelingsfinanciering."

Mark Suzman (Johannesburg, 56) is een man die cijfers in zijn hoofd verzamelt en ze met chirurgische precisie verwerkt. Hij is tevens directeur van de Gates Foundation, 's werelds grootste filantropische organisatie, die deze week naar Sevilla reisde om deel te nemen aan de 4e VN-conferentie over ontwikkelingsfinanciering , samen met meer dan vijftig staatshoofden en regeringsleiders. Hij werd gezien in de VIP- rij tijdens de conferenties, en het water leek te splijten terwijl hij door de gangen van het Palacio de Congresos in de Andalusische hoofdstad liep. Met een jaarlijks budget dat bijvoorbeeld meer dan het dubbele is van alle Spaanse hulp, heeft de stichting van Bill Gates nog meer aan relevantie gewonnen in het licht van historische bezuinigingen op ontwikkelingshulp van landen zoals de Verenigde Staten en Europese donoren.

Suzman is echter van mening dat organisaties zoals de zijne hooguit als katalysator zouden moeten optreden, en dat de staten de last van samenwerking en ontwikkelingsbeleid moeten dragen. Deze voormalige journalist, die opgroeide in Zuid-Afrika tijdens de apartheid , stelt dat de afgelopen 25 jaar de grootste vooruitgang is geboekt, met een aanzienlijke daling van het aantal sterfgevallen door vermijdbare ziekten zoals aids, malaria en tuberculose. Die vooruitgang, zo meent hij, staat nu op de tocht. "We staan ​​voor een crisis in de wereldwijde ontwikkelingsfinanciering ", zegt het hoofd van de Gates Foundation, de stichting die financiële steun verleent aan Planeta Futuro , de ontwikkelingsafdeling van deze krant.

Vraag: Wat brengt u tot de conclusie dat deze conferentie over ontwikkelingsfinanciering anders is en dat de gemaakte afspraken geen dode letter zullen zijn, zoals dat bij eerdere conferenties wel het geval was?

Antwoord: De wereld verkeert in een heel andere situatie. We worden geconfronteerd met een crisis in de wereldwijde ontwikkelingsfinanciering. Deze is heel anders dan de afgelopen 25 jaar, die misschien wel de meest succesvolle periode voor vooruitgang in de menselijke geschiedenis waren. We hebben de vermijdbare kindersterfte met meer dan de helft zien dalen. We hebben een vermindering met meer dan de helft gezien van de vermijdbare sterfgevallen door de belangrijkste infectieziekten die aan het begin van de eeuw grote aantallen mensen het leven kostten: aids, tuberculose en malaria. We hebben extreme armoede wereldwijd zien halveren, in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Hoewel veel factoren hieraan hebben bijgedragen, was er een aanzienlijke toename van de internationale hulp, in belangrijke sectoren zoals de gezondheidszorg.

De laatste 25 jaar waren misschien wel de succesvolste periode qua vooruitgang in de geschiedenis van de mensheid.

V. Dat tijdperk is duidelijk voorbij nu de hulp van grote donorlanden, waaronder de VS, is bezuinigd .

A. We hebben de gegevens nog niet, maar het is zeer waarschijnlijk dat dit het eerste jaar van de 21e eeuw is waarin we een toename zien in vermijdbare kindersterfte, en waarin we waarschijnlijk opnieuw een toename zullen zien in het aantal malaria- en hiv-gevallen en sterfgevallen. Gezien de abruptheid van veel van de bezuinigingen die in het eerste deel van dit jaar zijn doorgevoerd, met name door de VS, maar niet uitsluitend, kunnen we de impact al zien, vooral in Afrika. De ontwikkelingsgemeenschap moet de handen ineenslaan en brutaal eerlijk zijn over de wereldwijde situatie. Er zijn enkele eervolle uitzonderingen, zoals Spanje, dat probeert zijn bijdrage te verhogen, maar over het geheel genomen zien we een vermindering van tientallen miljarden. Toch denk ik dat er in de komende 10, 15 of 20 jaar meer ruimte voor vooruitgang zal zijn.

V. Dankzij technologie?

A. Ik gebruik liever het woord 'innovatie', omdat het niet alleen technologie betreft, maar bijvoorbeeld ook de manier waarop eerstelijnszorgverleners of het onderwijs georganiseerd zijn. De vraag is hoe we ervoor kunnen zorgen dat de vooruitgang niet lineair verloopt, maar juist versnelt. Als we bijvoorbeeld het eerste nieuwe vaccin tegen tuberculose in meer dan een eeuw ontwikkelen – waarin de Gates Foundation honderden miljoenen dollars investeert – zou dat de situatie kunnen veranderen in de infectieziekte die nog steeds meer mensenlevens eist dan welke andere ook. Ook in de kunstmatige intelligentie vinden verbazingwekkende transformaties plaats, maar niets hiervan zal slagen zonder sterke financiële steun.

V. Als we kijken naar de schuldencrisis, die inhoudt dat 3,4 miljard mensen in landen wonen waar ze meer geld uitgeven aan schuldaflossing dan aan gezondheidszorg en onderwijs, wordt de actieradius van zelfs grote stichtingen zoals de uwe vrijwel irrelevant.

A. Dat klopt. In de afgelopen drie of vier jaar werd de schuldencrisis indirect veroorzaakt door COVID . Er werden enorme overheidsuitgaven gedaan om de gevolgen van de pandemie te bestrijden. Een paar jaar lang leidde dat tot een terugkeer van inflatie en verhoogde de VS de rente. Het grootste deel van de schuld is in dollars, wat betekende dat lage- en middeninkomenslanden die hadden geleend, hun schuldaflossingen plotseling omhoog zagen schieten. Dit leidde tot de huidige situatie, waarin ten minste 60 landen in het Mondiale Zuiden meer betalen aan schuldaflossing dan aan gezondheidszorg en onderwijs. De andere kant van het debat dat in Europa en de VS wordt gevoerd, is dat deze landen meer in zichzelf zouden moeten investeren en zoveel mogelijk zouden moeten investeren in hun eigen bevolking. Geen enkel land wil afhankelijk zijn van schulden of hulp. Ze willen allemaal fiscaal onafhankelijk zijn en in staat zijn om in de behoeften van hun eigen burgers te voorzien, en dat kan en moet ons gemeenschappelijke doel zijn. De Gates Foundation zal in feite niet eeuwig blijven bestaan.

P. Bill Gates heeft aangekondigd dat de stichting over 20 jaar zal sluiten en haar volledige vermogen daarvoor zal uitgeven. Hoe?

A. We hebben ons ertoe verbonden ons werk vóór eind 2045 af te ronden, en dat stelt ons in staat de steun die we nu kunnen bieden te maximaliseren. In een tijd van grote onvoorspelbaarheid kunnen we betrouwbare en voorspelbare partners zijn. Dit jaar keren we bijna $ 9 miljard [€ 7,645 miljard] uit, waarmee we verreweg de grootste filantropische organisatie in deze sector zijn – meer dan het dubbele van de steun van de Spaanse overheid – en we kunnen dat niveau de komende 20 jaar handhaven. We hebben ons ertoe verbonden $ 200 miljard te doneren, wat betekent dat Bill Gates bijna zijn gehele resterende vermogen zal doneren. We geloven dat de kindersterfte opnieuw met minstens de helft, misschien zelfs meer, kan worden teruggebracht, waardoor deze dichter bij die van landen met een hoog inkomen komt. We geloven dat hetzelfde mogelijk zal zijn voor ernstige infectieziekten. Maar hoe groot onze filantropische organisaties ook zijn, ons geld is niet genoeg.

Hoe groot liefdadigheidsorganisaties ook zijn, ons geld is niet genoeg.

V. Staten blijken het tegenovergestelde te zijn, onvoorspelbaar in hun samenwerkingsbudgetten. Wat doet u denken dat de wereld er over een paar jaar anders uit zal zien?

A. Onder deze omstandigheden is het erg moeilijk om significante stijgingen te zien. We hopen dat sommige landen, zoals Spanje, stijgingen zullen realiseren, maar we willen graag dat de focus ligt op het begrijpen welke investeringen het meest effectief zijn. De middelen die bijvoorbeeld worden besteed aan de opvang van vluchtelingen in Europa, wat een zeer aanzienlijk deel van de hulp uitmaakt, dragen duidelijk niet bij aan de ontwikkeling van de landen van herkomst van de vluchtelingen. Laten we het niet doen alsof we het ontwikkelingsfinanciering noemen. Zelfs pure humanitaire hulp bij natuurrampen of oorlogen draagt ​​niet bij aan economische groei of zelfredzaamheid op de lange termijn. Voor ons gaat het om investeren in menselijk kapitaal, en dat is in essentie gezondheid. En natuurlijk in voeding. Mensen onderschatten dat als je in de eerste 1000 dagen van je leven niet voldoende voeding krijgt, je lichaam en hersenen zich nooit volledig zullen ontwikkelen tot hun potentieel. De wereld heeft voldoende middelen om dit op grote schaal te blijven financieren.

V. De meest kwetsbare landen zijn de landen die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis , maar ook het zwaarst getroffen zijn. Hoeveel invloed heeft dit op de gezondheid?

A. De grootste impact heeft betrekking op voeding. Wanneer natuurrampen zoals overstromingen of droogtes zich voordoen, wordt de toegang tot voedsel ernstig aangetast. Bovendien veroorzaken overstromingen vaak plotselinge uitbraken van ziekten zoals malaria of dengue. We weten dat zeer hoge temperaturen het risico op een bevalling verhogen. Er zijn dus duidelijke verbanden tussen gezondheid en klimaat, hoewel de grootste impact ligt in het opbouwen van veerkracht tegen weerschokken. Zo hebben we bijvoorbeeld in India grote investeringen gedaan in een rijstsoort die tot twee weken onder water kan blijven staan ​​en toch kan kiemen. Of maïs die kan kiemen in door droogte getroffen grond. Dit zijn onderzoeksgebieden waar wij, dankzij de Amerikaanse bezuinigingen, de grootste financiers zijn geworden, een beetje zoals de WHO. En dit is een duidelijke indicatie dat de wereld haar middelen niet inzet waar ze zouden moeten, omdat de verantwoordelijkheid primair bij soevereine overheden ligt. Filantropische organisaties zouden hooguit katalysatoren moeten zijn; wij kunnen niet degenen zijn die de gaten in staten opvullen.

V. Stichtingen zoals de uwe zijn niets meer dan privaat kapitaal, dat niet verantwoording hoeft af te leggen zoals overheden zouden moeten doen.

A. De VN of de WHO zouden met succes gefinancierd kunnen worden zonder al te veel extra middelen. Maar we hebben met COVID en nu met de klimaatcrisis gezien dat de wereld niet erg goed is in het aanpakken van mondiale uitdagingen.

Spanje heeft het voortouw genomen door een conferentie over ontwikkelingsfinanciering te organiseren op een moment dat dit niet als een wereldwijde prioriteit wordt beschouwd.

V. Spanje staat vrijwel alleen in het verhogen van zijn hulp, terwijl andere landen juist bezuinigen. Klopt dat?

A. Spanje heeft het voortouw genomen door een conferentie over ontwikkelingsfinanciering zoals deze te organiseren in een tijd waarin dit niet als een wereldwijde prioriteit wordt beschouwd, en door concrete stappen te nemen, zoals de royale verhoging met 30% van de financiering van Gavi [de wereldwijde vaccinatiealliantie]. Wij zijn van mening dat alle landen dit zouden moeten doen, omdat het zowel in het nationale als in het wereldwijde belang van Spanje is. En het toont de kracht aan van het ondersteunen van multilaterale benaderingen om wereldwijde problemen aan te pakken. We prijzen het leiderschap van de Spaanse regering en zullen andere landen aanmoedigen dit voorbeeld te volgen.