Uit een onderzoek naar fossiele tanden blijkt dat verlangens al bestonden vóór de evolutie.

Nieuw isotopen- en fossielbewijs suggereert dat de vroege mens al planten begon te eten voordat hij de ideale tanden daarvoor had.

Het onderzoek, dat werd gepubliceerd in het tijdschrift Science en onder leiding van Dartmouth College in de Verenigde Staten, ondersteunt het al lang bestaande concept van 'gedragsdrift', waarbij gedragingen die gunstig zijn voor overleving zich voordoen vóór fysieke aanpassingen die het makkelijker maken.

Dit concept heeft de evolutietheorie lange tijd vormgegeven , maar het is lastig om het in het fossielenbestand te ontdekken, omdat gedragingen vaak worden afgeleid uit fysieke kenmerken . Daardoor is het lastig om ze los van de bijbehorende morfologie te beoordelen, aldus het tijdschrift.

Om dit probleem te verhelpen, onderzochten de onderzoekers gefossiliseerde tanden van mensachtigen op koolstof- en zuurstofisotopen die overbleven van het eten van planten die bekend staan als gramineae, waaronder grassen en zeggen. Ze ontdekten dat mensachtigen zich aangetrokken voelden tot deze koolhydraatrijke planten lang voordat hun tanden zich ontwikkelden om ze efficiënt te kauwen.

Volgens de auteurs zijn minstens drie afstammingslijnen van primaten uit het Plioceen, waaronder vroege mensachtigen, onafhankelijk van elkaar overgestapt op een graminivorend dieet, ondanks het ontbreken van deze gespecialiseerde eigenschappen.

Pas 700.000 jaar later heeft de evolutie ze eindelijk ingehaald in de vorm van langere kiezen, zoals die waarmee de moderne mens gemakkelijk taaie plantenvezels kan kauwen.

"We kunnen met zekerheid zeggen dat mensachtigen behoorlijk flexibel waren in hun gedrag en dat dit hun voordeel was ", benadrukt Luke Fannin, voor wie de bevindingen suggereren dat hun succes te danken was aan hun vermogen om zich aan te passen aan nieuwe omgevingen, ondanks hun fysieke beperkingen.

Om tot deze conclusies te komen, analyseerde het team de tanden van verschillende soorten , te beginnen met de Australopithecus afarensis, om zo de evolutie van de consumptie van verschillende delen van grassen door de millennia heen te volgen.

Ter vergelijking analyseerden ze ook de gefossiliseerde tanden van twee uitgestorven primatensoorten die ongeveer tegelijkertijd leefden.

Alle drie de soorten zijn tussen 3,4 en 4,8 miljoen jaar geleden overgestapt van het eten van fruit, bloemen en insecten naar grassen en zeggen, ondanks het feit dat ze niet beschikten over de tanden en het spijsverteringsstelsel die optimaal zijn voor het eten van deze sterkere planten.

Tot 2,3 miljoen jaar geleden hadden mensachtigen en primaten een vergelijkbaar plantaardig dieet. Pas toen veranderden de koolstof- en zuurstofisotopen in de tanden van de mensachtigen abrupt.

Deze afname in de verhoudingen van beide isotopen suggereert dat de menselijke voorouder van die tijd, Homo rudolfensis, minder gras at en meer zuurstofarm water dronk, aldus een verklaring van de universiteit.

Latere mensachtigen kregen regelmatig toegang tot ondergrondse plantenorganen, bekend als knollen, bollen en bloemknollen.

In deze uitpuilende aanhangsels bevindt zich ook zuurstofarm water. Veel grassen gebruiken dit water om grote hoeveelheden koolhydraten op te slaan, zodat planteneters ze niet kunnen eten.

"Wij veronderstellen dat deze verschuiving naar ondergrondse voeding een bepalend moment in onze evolutie was", zegt Fannin. "Het creëerde een overschot aan koolhydraten dat blijvend was: onze voorouders konden er het hele jaar door bij om zichzelf en anderen te voeden."

"Zelfs nu draait onze wereldeconomie nog steeds op slechts een paar grassoorten: rijst, tarwe, maïs en gerst", zegt Nathaniel Dominy, die gelooft dat "onze voorouders iets volkomen onverwachts deden, wat de geschiedenis van de soorten op aarde ingrijpend veranderde."

* * * Blijf op de hoogte van het nieuws, word lid van ons WhatsApp-kanaal * * *

OB