Jerónimo Guerreiro, de in Oekraïne gesneuvelde soldaat

"Ik wil gewoon mijn zoon terug. Ik wil Oekraïne vragen om me te helpen het lichaam van mijn zoon te redden, want ik moet hem zien en knuffelen", zegt Cristina Jesus, moeder van Jerónimo Guerreiro, de Portugese soldaat die donderdag omkwam in de strijd in Oekraïne, in de regio Koepiansk, een gebied dat onder controle staat van de Russen.

Met tranen in haar ogen vertelt Cristina Jesus aan Observador dat de pas 23-jarige Jerónimo donderdag op missie naar die regio is gestuurd en dat hij het doelwit was van “een hinderlaag van de Russen”.

De jonge Portugees maakte deel uit van het Internationale Legioen van Oekraïne, een groep buitenlandse soldaten die onder de vlag van de Oekraïense strijdkrachten vechten in de oorlogsinspanning tegen Rusland. "Ik zal er alles aan doen om het lichaam te bergen. Als ik kon, zou ik er persoonlijk heen gaan om het lichaam van mijn zoon op te halen, maar dat kan ik niet omdat hij aan het front stond ", zegt hij.

Jerónimo Guerreiro volgde een parachutistenopleiding en werd vervolgens brandweerman. Hij kreeg de kans om te vechten in de oorlog in Oekraïne tegen de Russische strijdkrachten. Daar kon hij eindelijk zijn militaire roeping vervullen.

Begin 2024 vertrok Jerónimo naar Oekraïne om te vechten. Tot die tijd was hij lid van de vrijwillige brandweer van Sacavém, waar hij sinds 2023 werkte. Toen kreeg hij het voorstel om te worden wat hij altijd al wilde worden: soldaat.

"De herinnering die overblijft, is die van een man met goede bedoelingen en een superdiscipline . Hij was parachutist geweest en had altijd een zeer rechte houding", herinnert de commandant van de brandweer van Sacavém zich. Commandant Armando Batista, die eveneens in het leger was opgeleid, beschrijft de ‘militaire nauwe band’ die hij had met Jerónimo Guerreiro, een jongeman die zich ‘vrijwillig’ had aangemeld als zijn chauffeur en die een ‘betrouwbare man’ was in de leiding.

Ondanks de afstand en de lastige communicatie vanaf de frontlinie, vertelde Jerónimo's voormalige commandant dat de jongeman probeerde contact te houden met hem en andere voormalige collega's van het bedrijf. "We spraken via WhatsApp en ongeveer een maand geleden stuurde hij me een berichtje waarin hij zei dat het ingewikkeld was, maar dat hij zich prima voelde. Ik zei hem dat hij weg moest gaan, ik zei 'je hebt gedaan wat je moest doen'... Maar hij zei dat hij het meende," benadrukte hij.

Armando Batista vertelt dat Jerónimo, bij een bedrijf waar nog steeds diploma-uitreikingen plaatsvinden en militaire principes in het dagelijks leven worden nageleefd, vond wat hij zocht nadat hij de parachutisten had verlaten.

"Hij kwam hier omdat hij zeer gedisciplineerd was. Hij kwam naar Sacavém op zoek naar wat hij in de troepen had", beschrijft hij, terwijl hij terugdenkt aan zijn toewijding aan de dienst, met een kerst- en nieuwjaarsavond in 2023 met "zijn brandweerfamilie".

Voormalig instructeur herinnert zich ‘het kind’ dat door zijn handen ging en dat gelukkig was in de oorlog

Fernando Santos, 40 jaar oud, is al 23 jaar brandweerman en werkt sinds 2022 bij de brandweer van Sacavém. Hij was verantwoordelijk voor de opleiding van Jerónimo Guerreiro toen hij bij de brandweer kwam, een missie die "gemakkelijk" bleek te zijn, aangezien de jongeman "de ambitie had om te gehoorzamen" en de gegeven bevelen en instructies opvolgde.

"Ik mis hem. Ik heb vroeger veel met ze gepraat... Hij was een kind dat door mijn handen ging, en dan, van het ene op het andere moment, afscheid nam. Het is een schok voor iedereen," geeft hij toe.

Fernando Santos beschrijft Jerónimo als een "zeer gemilitariseerd, zeer direct en altijd bereid om te helpen" persoon en geeft toe dat hij niet helemaal verrast was toen de voormalige parachutist hem vertelde dat hij naar Oekraïne zou gaan om daar oorlog te voeren, en dat hij gezien zijn profiel niet eens heeft geprobeerd hem daarvan af te brengen.

"Ik was degene die hem instructies gaf toen hij zei dat hij naar de oorlog wilde. Hij vroeg om hulp bij het maken van tourniquets en andere dingen. Hij wilde altijd meer weten en leren... Ik probeerde hem de risico's te laten zien die hij ging nemen. Ik ontmoedigde hem niet, maar ik waarschuwde hem voor de gevaren, " merkt hij op, en voegt eraan toe: "Hij toonde nooit de intentie om terug te gaan. Ik heb hem ook niet gezegd dat hij terug moest gaan, want hij hield van vechten. Hij was blij met wat hij deed om Oekraïne te steunen. Hij had echt een militaire roeping."

Hoewel Fernando Santos Jerónimo als een gereserveerd persoon beschouwt, zegt hij dat hij tijdens de maanden dat hij op Oekraïense bodem vocht, contact onderhield met zijn voormalige stagiair. Het laatste bericht werd volgens de voormalige instructeur verzonden op 13 mei. "Ik heb met hem gesproken en we hadden het over drones. Hij vroeg om hulp bij het manoeuvreren ervan", vertelt hij.

Hij vertelde me dat het ingewikkeld was. Hij stuurde alleen foto's voor eenmalig gebruik, omdat hij niet veel informatie kon delen .

De informatie over de dood van Jerónimo Guerreiro bereikte hem via sociale media. Vervolgens gaf hij de boodschap door aan de commandant van het bedrijf. Momenteel bestaat er nog steeds bezorgdheid over de terugkeer van de stoffelijke resten van de Portugese soldaat. "Laten we eens kijken of het geen onmogelijke missie is", erkent hij.

Een zoon "gevallen in de bush" gecontroleerd door de Russen

Kupiansk markeert het laatste hoofdstuk in het verhaal van Jerónimo Guerreiro in de oorlog in Oekraïne. Het gebied behoort tot de regio Charkov, maar wordt omsingeld door Russische troepen. Volgens de meest recente informatie over het conflict controleren zij dat deel van het Oekraïense grondgebied. Voor de moeder van de soldaat is het onzekere of ze het lichaam van haar enige zoon zal terugvinden, de ergste twijfel die er bestaat.

"Op dit moment wil ik dat de hulp zich alleen richt op het vinden van mijn zoon, want hij is omgekomen in de oorlog, vechtend om de Oekraïners te helpen. Hij ligt in het bos dat onder controle staat van de Russen. Het zal erg moeilijk zijn om zijn lichaam te bergen. Ik heb gehoord dat het weken of maanden kan duren... Er liggen daar lichamen die er al twee of drie maanden liggen en die nog niet zijn geborgen," zegt hij.

Het contact met Jerónimo tijdens de oorlog verliep moeizaam en was schaars, omdat hij weinig vertelde over zijn professionele leven of informatie over het verloop van de oorlog. Toen haar zoon eind vorig jaar naar Portugal terugkeerde, probeerde de 48-jarige Cristina Jesus hem ervan te overtuigen om definitief te blijven en het conflict in Oekraïne te verlaten. Maar in januari van dit jaar keerde hij uiteindelijk terug en is daarna nooit meer teruggekomen.

"Ik heb hem altijd gezegd: 'Jerónimo, ga niet, ga niet.' Ik zei dat ik hier wel werk zou vinden, maar hij kwam terug. Hij stierf in ere van zijn beroep en wat hij graag deed. Een moeder die haar zoon zegt niet te gaan... ook zij volgen hun eigen pad," zegt hij.

En het pad van Jerónimo Guerreiro heeft altijd deze richting gevolgd. Hij groeide op in de regio Lissabon, begon met parachutespringen bij de commando's en zijn moeder benadrukt dat "hij dit leven altijd al wilde en dat zijn " droom was om bij het leger te gaan ". Een droom die serieus uitkwam, iets meer dan een jaar geleden, toen hij naar Oekraïne vertrok. "Hij is een held en zo zal hij altijd herinnerd worden." “Een goede man en een goede zoon”, bekent hij.

Overheid geeft toe dat er moeilijkheden zijn bij het bergen van het lichaam

Staatssecretaris voor Gemeenschappen José Cesário bevestigde zondag officieel het overlijden van Jerónimo Guerreiro en erkende dat de regering de familie zal proberen te helpen bij het bergen van het lichaam van de Portugese soldaat, die sinds februari 2024 op Oekraïense bodem vocht.

"Ik heb informatie ontvangen dat een Portugese burger is omgekomen tijdens de gevechten in het kader van het conflict in Oekraïne. Hij behoorde tot het Internationale Legioen en is gesneuveld in Koepiansk, een gebied dat onder controle staat van de Russen", vertelde hij aan Observador, waarbij hij niet vergat dat, vanwege deze geografische en militaire omstandigheden, " het bergen van het lichaam momenteel erg moeilijk is ".

Volgens de minister legt de Portugese ambassade in Kiev contacten en doet zij inspanningen om de berging van het lichaam te bewerkstelligen.

José Cesário vertelde Lusa dat hij geen informatie had over eventuele andere Portugese burgers die in Oekraïne vechten. "We weten dat er gevallen zijn, maar we hebben geen volledige bevestiging, omdat het mensen zijn die daar zijn en er vervolgens niet meer zijn en ons niet informeren. Ze hoeven ons zelfs niet te informeren, omdat ze daar op puur persoonlijke titel zijn", zei hij.