Nauka: Jak genetyka pomogła odkryć sekrety udomowienia koni
Transport, rolnictwo, handel, wojna… Od tysiącleci koń odgrywał kluczową rolę w historii. Dla Ludovica Orlando, dyrektora ds. badań w CNRS, jest on wręcz „jednym ze zwierząt, które wywarły największy wpływ na ludzkie życie”, czyniąc świat „bardziej globalnym i szybszym” na długo przed pojawieniem się pociągu czy samochodu. Ale jak ścieżka człowieka skrzyżowała się ze ścieżką koni?
Badanie naukowe, opublikowane w czwartek, 28 sierpnia w czasopiśmie „Science” , dostarcza kluczowych informacji dla zrozumienia procesu udomowienia jednego z najlepszych przyjaciół człowieka. Z pomocą szwajcarskich i chińskich zespołów, naukowcy z Centrum Antropologii i Genomiki w Tuluzie, pod kierownictwem Ludovica Orlando , porównali DNA współczesnych koni z tym znalezionym w skamieniałościach sprzed kilku tysiącleci.
W 2021 roku te tak zwane analizy „paleogenetyczne” wykazały już, że wszystkie konie domowe pochodzą z jednej populacji, udomowionej na stepach północnego Kaukazu, w zachodniej Rosji, od 2700 roku p.n.e. Po 500 latach selekcji „te konie zaczęły rozprzestrzeniać się lotem błyskawicy po całym świecie” – wyjaśnia Ludovic Orlando.
Jednak te badania nie pozwoliły nam zrozumieć natury modyfikacji genetycznych, które przyczyniły się do sukcesu tej grupy koni. Innymi słowy, naukowcy nie wiedzieli, co było najważniejsze dla wczesnych hodowców w selekcji koni. Aby rozwikłać tę zagadkę, przeanalizowali 262 mutacje genetyczne, o których wiadomo, że wpływają na biologię koni.
„Odkryliśmy interesującą mutację obok genu. Częstotliwość występowania tej mutacji, bardzo rzadkiej 4700 lat temu, gwałtownie wzrosła przed rozprzestrzenieniem się koni, co świadczy o tym, że hodowcy przeprowadzili wczesną selekcję” – wyjaśnia Ludovic Orlando.
Następnie należało zrozumieć, jak ta modyfikacja genetyczna zmieniła morfologię konia. Ponieważ zidentyfikowana mutacja wpływa na ekspresję genu Gasdermin C (GSDMC), obecnego u wszystkich ssaków, naukowcy mogli przeprowadzić badanie na genetycznie zmodyfikowanych myszach . „U nich modyfikacja tego genu spowodowała dwa efekty: spłaszczenie kręgosłupa i poprawę zdolności lokomotorycznych. Oznacza to, że pierwsi hodowcy koni wybierali osobniki o bardziej płaskim, mniej wysklepionym grzbiecie, aby ułatwić jazdę konną” – podkreśla Ludovic Orlando.
Badania jego zespołu wykazały również, że inna modyfikacja genetyczna, mająca miejsce 5000 lat temu, sprzyjała selekcji koni, które były przeciętnie mniej agresywne. „Zanim hodowcy mogli kontrolować ich rozród, wybierali zwierzęta o największej potulności” – wyjaśnia dyrektor ds. badań w CNRS.
Praca ta pozwala zatem nakreślić portret koni z czasów, gdy zaczynały podbijać świat: były łagodne i obdarzone zdolnościami lokomotorycznymi odpowiadającymi tym, jakie mają współczesne zwierzęta, były jednak stosunkowo niewielkie, mierząc od 1,25 m do 1,30 m w kłębie (kość znajdująca się pomiędzy szyją a grzbietem), czyli wielkości współczesnych kucyków.
La Croıx
