Raport ESPAD 2025 alarmuje: Polska młodzież w alkoholowej pułapce, a system wciąż bezradny
W Polsce problem z utrzymaniem abstynencji alkoholowej wciąż jest aktualnym wyzwaniem. Według raportu "European School Survey Project on Alcohol and Drugs", aż 73% młodzieży w wieku 16–17 lat miało styczność z alkoholem, a średnia wieku inicjacji alkoholowej wynosi 14–15 lat.
Abstynencja od alkoholu wciąż stanowi duże wyzwanie w Polsce, zarówno dla twórców polityki, jak i dla społeczeństwa. Pomimo licznych starań, nie udało się do tej pory skutecznie rozwiązać problemu nadmiernego spożycia alkoholu, zwłaszcza wśród młodzieży. Z danych wynika, że w Polsce wciąż rośnie liczba osób, które po raz pierwszy sięgają po alkohol w bardzo młodym wieku, a samo zjawisko inicjacji alkoholowej nie jest wystarczająco analizowane ani w dyskursie publicznym, ani w przepisach prawnych.
Z raportu „European School Survey Project on Alcohol and Drugs” wynika, że w 2020 roku aż 73% polskiej młodzieży w wieku 15-16 lat miało za sobą doświadczenie picia alkoholu. Dla starszej grupy wiekowej (17-18 lat) wskaźnik ten wynosił już 91%. Ten wynik pokazuje, jak wcześnie młodzież w Polsce staje się wciągnięta w alkoholowy świat. Średni wiek inicjacji alkoholowej w Polsce oscyluje wokół 13-14 roku życia, co z kolei zwiększa ryzyko uzależnienia.
Raport Instytutu Człowieka Świadomego podkreśla, że im wcześniej dziecko zacznie pić alkohol, tym wyższe ryzyko rozwoju uzależnienia w przyszłości. Przypadki osób, które zaczynają pić alkohol w młodym wieku, są znacznie bardziej narażone na uzależnienie. Prawdopodobieństwo rozwoju uzależnienia spada o 14% z każdym rokiem opóźnienia inicjacji alkoholowej, a ryzyko nadmiernego spożywania alkoholu zmniejsza się o 8% z każdym rokiem opóźnienia.
Zobacz także:
Problem alkoholizmu w Polsce nie dotyczy tylko jednostek, ale również całego społeczeństwa. Koszty związane z nadmiernym spożyciem alkoholu są ogromne. Zgodnie z raportem Biura Analiz Sejmowych, koszty społeczne picia alkoholu w Polsce w 2019 roku wyniosły 43,7 miliarda złotych, co przewyższa wpływy z akcyzy na alkohol. Tylko z tego tytułu Polska traci więcej niż 1,3% swojego PKB. To gigantyczne straty, które mają wpływ na funkcjonowanie systemu zdrowia oraz całej gospodarki.
Jednym z głównych problemów jest wpływ reklamy alkoholu na młodzież. Chociaż piwo i napoje „zero procent” są promowane jako "niewinne" produkty, ich reklamy są często skierowane do młodszych osób. Reklamy te, obecne w telewizji, internecie czy przestrzeni publicznej, kreują kulturę picia, której młodzi ludzie łatwo ulegają. Reklama alkoholu na tak szeroką skalę ma ogromny wpływ na postrzeganie alkoholu przez młodzież, wzmacniając szkodliwe mity i przekonania.
Fundacja GrowSPACE zainicjowała kampanię „Zero Procent Prawdy”, której celem jest uświadomienie Polakom, jak wcześnie młodzież zaczyna eksperymentować z alkoholem. Kampania ma na celu także zwrócenie uwagi na szkodliwość reklamy alkoholu, szczególnie w kontekście dzieci i młodzieży. Jednym z kluczowych działań kampanii jest zebranie opinii publicznej na temat zapobiegania inicjacji alkoholowej oraz wprowadzenia całkowitego zakazu publicznej reklamy alkoholu.
W ramach kampanii przeprowadzono ogólnopolskie badanie opinii publicznej oraz badania fokusowe z udziałem młodzieży. W badaniu zapytano Polaków o ich doświadczenia związane z inicjacją alkoholową, w tym o wiek, rodzaj alkoholu, który spożyli po raz pierwszy, oraz okoliczności tego wydarzenia. Ponadto zebrano opinie młodzieży na temat reklamy alkoholu i wpływu, jaki ma ona na ich postawy.
politykazdrowotna
