Buzulların erimesi hızlanıyor

▲ Eylül 2022'de Kanada Kayalık Dağları'ndaki Mount Robson'ın havadan görünümü, küresel ısınmanın çarpıcı etkilerini gösteriyor. Fotoğraf: Hakai Enstitüsü

Avrupa Basını

La Jornada Gazetesi, 1 Temmuz 2025 Salı, s. 6

Madrid. Geophysical Research Letters'da yayınlanan bir araştırma, Batı Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve İsviçre'deki buzulların 2021 ile 2024 yılları arasında buzlarının yaklaşık yüzde 12'sini kaybettiğini ortaya koyuyor.

2021'de Nature'da çıkan bir araştırma, buzul erimesinin 2010 ile 2019 arasında 21. yüzyılın ilk on yılına kıyasla iki katına çıktığını gösterdi. Baş yazar Brian Menounos, bu yeni makalenin bu araştırmaya dayandığını ve o zamandan bu yana buzul erimesinin endişe verici bir oranda devam ettiğini gösterdiğini söylüyor.

Kuzey Britanya Kolombiyası Üniversitesi'nde profesör ve Hakai Enstitüsü'nde baş bilim insanı olan Menounos, yaptığı açıklamada, son dört yılda buzulların bir önceki on yıla kıyasla iki kat daha fazla buz kaybettiğini söyledi. Buzul erimesi düşüyor .

Çalışma alanlarındaki kaybın başlıca nedeni sıcak, kuru koşullardı, buzul kararmasına ve hızlanan erimeye neden olan çevresel kirlilikler de öyleydi. İsviçre'de kararmanın başlıca nedeni Sahra Çölü'nden kuzeye doğru savrulan tozdu; Kuzey Amerika'da ise orman yangınlarından kaynaklanan kül veya siyah karbondu.

Araştırmada, Batı Kanada'daki üç, ABD'nin Pasifik Kuzeybatısı'ndaki dört ve İsviçre'deki 20 buzulun kapsamlı hava araştırmaları ile yer gözlemleri bir araya getirildi. Bu buzulların hepsi kültür, turizm ve tatlı su kaynakları açısından önemli ve hepsi hızla eriyor.

Kar ve buz, koyu parçacıklar tarafından gölgelenmediğinde, albedo etkisi olarak bilinen bir süreçte güneşin enerjisini yansıtır. Kuzey Amerika'daki durumu daha derinlemesine incelemek için Menounos ve işbirlikçileri, albedodaki azalmayı gözlemlemek için uydu görüntüleri ve yeniden analiz verilerini kullandılar. Araştırmacılar, albedonun 2021, 2023 ve 2024'te azaldığını buldular, ancak en büyük azalma Kanada tarihinin en kötü orman yangını sezonu olan 2023'te gerçekleşti; Menounos , 2023'ün kesinlikle rekor bir yıl olduğunu söylüyor.

Yansıtıcı beyaz karın aksine, siyah karbonla kaplı bir buzul daha fazla güneş radyasyonu emecektir. Bu, buzulları ısıtır ve erimelerini hızlandırır.

Kanada Kayalık Dağları'ndaki Haig Buzulu'nda uzmanlara göre, buzul kararması 2022 ile 2023 yılları arasındaki erimenin yaklaşık %40'ından sorumluydu. Ancak bu kanıtlara rağmen, albedo etkisi gibi fiziksel süreçler şu anda buzul kaybıyla ilgili iklim tahminlerine dahil edilmemiştir, bu nedenle bu buz kütleleri düşündüğümüzden daha hızlı eriyor olabilir.

Buzulların yok olmasının 50 yıl süreceğini düşünürsek, aslında 30 yıl olabilir , diye uyarıyor Menounos. Bu yüzden gelecek için daha iyi modellere ihtiyacımız var .

Menounos, bu çalışmanın kapsadığı alanlarda buzul kaybının deniz seviyesinin yükselmesine olan etkisinin küçük olduğunu, ancak buzul akışında uzun vadeli bir azalmanın, özellikle kuraklık dönemlerinde insan ve su ekosistemlerini etkileyebileceğini ekliyor.

Kısa vadede, artan erime, yeni oluşan buzul göllerinin neden olduğu taşkınlar gibi jeolojik riskleri artırır. Tüm bunlar, toplumların daha az buzla bir gelecek için nasıl tepki vermesi ve plan yapması gerektiği konusunda sorular ortaya çıkarır.

Menounos , toplumun gelecekte buz kaybının etkilerinin ne olacağını kendine sorması gerektiğini belirtiyor. "Buzulların batı Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'nden kaybolacağı ana hazırlanmaya başlamalıyız."

▲ Quebec, Hudson Körfezi'ndeki Nuvvuagittuq yeşiltaş kuşağı yaklaşık 4,16 milyar yıl önce oluşmuştur. Jonathan O'Neil'in AP aracılığıyla çektiği fotoğraf

Ap

La Jornada Gazetesi, 1 Temmuz 2025 Salı, s. 6

New York, Bilim insanları, Kanada'daki bir kaya oluşumunda, Dünya'nın en eski kayaları olabilecek bir şey tespit etti.

Nuvvuagittuq Greenstone Kuşağı uzun zamandır eski kayalarıyla bilinir: Quebec, Hudson Körfezi'nin doğu kıyısındaki damarlı gri taş ovaları. Ancak araştırmacılar tam olarak ne kadar eski oldukları konusunda fikir birliğine varamıyor.

Yirmi yıl önceki çalışmalar, kayaların 4,3 milyar yaşında olabileceğini gösterdi, bu da onları Dünya tarihinin en erken dönemine yerleştirirdi. Ancak farklı bir tarihleme yöntemi kullanan diğer bilim insanları, uzun zaman önceki kirleticilerin kayaların yaşlarını çarpıttığını ve aslında biraz daha genç olduklarını, 3,8 milyar yaşında olduklarını savunarak bulguyu sorguladılar.

Yeni çalışmada, araştırmacılar kuşaktan farklı bir kaya kesiti örneği aldılar ve iki önceki tarihleme tekniğini kullanarak yaşını tahmin ettiler: bir radyoaktif elementin zamanla başka bir elemente nasıl bozunduğunu ölçmek. Sonuç: kayalar yaklaşık 4,16 milyar yaşındaydı.

Ottawa Üniversitesi'nden araştırma yazarı Jonathan O'Neil, farklı yöntemlerin aynı yaşı verdiğini açıkladı.

Yeni araştırma Perşembe günü Science dergisinde yayımlandı.

Dünya, güneş sistemi var olduktan kısa bir süre sonra yaklaşık 4,5 milyar yıl önce bir toz ve gaz bulutundan oluştu. İlkel kayalar genellikle Dünya'nın hareket eden tektonik plakaları tarafından eritilir ve geri dönüştürülür, bu da onları bugün yüzeyde son derece nadir hale getirir. Bilim insanları, Kanada'daki Acasta Gneiss Kompleksi adı verilen başka bir oluşumdan 4 milyar yıllık kayalar keşfettiler, ancak Nuvvuagittuq kayaları daha da eski olabilir.

Dünya'nın en eski tarihine ait kayaları incelemek, gezegenin nasıl olabileceğine dair fikir verebilir: Kaynayan magma okyanuslarının tektonik plakalara nasıl yol açtığı ve hatta yaşamın nasıl başladığı.

Volkanik kayaçlar ve lavlar üzerinde çalışmalar yapan ve yeni çalışmada yer almayan Iowa Üniversitesi'nden Mark Reagan, o dönemde Dünya'da neler yaşandığına dair bir örneğe sahip olmanın gerçekten değerli olduğunu söyledi.

Kaya oluşumu İnukjuak kabile topraklarında yer alıyor ve bölgedeki İnuit topluluğu, daha önceki ziyaretlerde meydana gelen hasar nedeniyle bilim insanlarının buradan numune almasını geçici olarak kısıtladı.

Jeologlar bölgeyi ziyaret ettikten sonra büyük kaya parçalarının kaybolduğunu ve topluluğun çevrimiçi olarak satılan parçaları fark ettiğini söyledi, Pituvik Land Corporation ile araziyi yöneten Tommy Palliser. İnuit topluluğu, araştırmacıların incelemesine izin verirken araziyi koruyacak bir eyalet parkı kurmak için bilim insanlarıyla çalışmak istiyor.

Topluluk üyesi Palliser , "Bu kayalara çok fazla ilgi var, bunu anlıyoruz" dedi. "Sadece daha fazla hasar istemiyoruz ."