Tunus'ta mahsur kalan göçmenlerin belirsizliği: İtalya'ya geçemiyorlar veya ülkelerine dönemiyorlar.
12 fotoğraf
Derme çatma kampın kalıntılarından dumanlar yükseliyor. Bazı yerlerde, alevler güvencesiz bir hayatın kalıntılarını yalamaya devam ediyor: bir kaşık, çadır görevi gören bir plastik örtü, beşik çarşafı, bir paket prezervatif... 24 Nisan'da Tunus Ulusal Muhafızları, ülkenin doğusundaki Jbeniana ve El Amra'daki iki göçmen kampını yerle bir etti. O gün, medya operasyonu haber yapmaya davet edildi, ancak diğer sökümler kameralardan uzakta gerçekleşti. Aslen Sahra Altı Afrika'dan olan birkaç bin kişi yerinden edildi.Severine SajousBahri Ghali, 24 Nisan'da göçmenlerin tahliye edildiği iki zeytin bahçesinden birinin sahibi. "Toprağımdan geçiniyorum ve iki yıldır durum dayanılmaz hale geldi. Tarlalarıma Afrikalı göçmen grupları yerleşti. Zeytin ağaçlarımı söktüler, ekinlerimi yok ettiler ve sulama sistemlerini bozdular. Hatta barınaklar inşa etmek için boruları bile aldılar. Artık hiçbir şey ekemiyorum veya hasat edemiyorum. Arazimin bazı alanları futbol sahasına dönüştürüldü. Ağaçlar kesildi ve ekipmanlar ortadan kayboldu. Bazen, her şeyi mahvetmesinler diye belirli göçmen gruplarına para vermek zorunda kalıyorum. Her iki veya üç haftada bir yaklaşık 100 dinar (29 avro) veriyorum. Ancak bir gruba ödeme yaparsam, bir diğeri geliyor. Kalıcı bir çözüm yok. Kendi toprağıma erişmek için ödeme yapmak zorunda kalmam normal değil!" diye yakınıyor çiftçi.Severine Sajous Bu göçmenler için tek çıkış yolu Uluslararası Göç Örgütü'nün (IOM) gönüllü geri dönüş programıdır. 2024 yılında Tunus'ta 7.250 kişi bundan faydalandı. Tunus yetkililerine göre, Nisan 2025 sonuna kadar toplam 2.553 kişi anavatanlarına geri döndü. Albay Binbaşı Houssemeddine Jebabli, "Sahra altı göçmenler bazen IOM'ye kayıt olduktan sonra ülkelerine dönmek için altı ila sekiz ay beklemek zorunda kalıyor. Hız çok yavaş. Tunus hükümeti, IOM ile gönüllü geri dönüş prosedürlerini organize etmek için anavatanlarıyla büyük çaba sarf ediyor" diye itiraf ediyor. srcset="https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/WJFHBDAH35HSDBNO4VOZY4JIHQ.jpg?auth=9812c6dabcef7d43006a3cff18db97b036dd172339c10c8ddcb3f6f465fad668&width=414 414w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/WJFHBDAH35HSDBNO4VOZY4JIHQ.jpg?auth=9812c6dabcef7d43006a3cff18db97b036dd172339c10c8ddcb3f6f465fad668&width=828 640w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/WJFHBDAH35HSDBNO4VOZY4JIHQ.jpg?auth=9812c6dabcef7d43006a3cff18db97b036dd172339c10c8ddcb3f6f465fad668&width=980 1000w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/WJFHBDAH35HSDBNO4VOZY4JIHQ.jpg?auth=9812c6dabcef7d43006a3cff18db97b036dd172339c10c8ddcb3f6f465fad668&width=1960 1960w" width="414" boyutlar="(min-genişlik:1199px) 1155px,(min-genişlik:1001px) hesapla(100vw - 44px),(min-genişlik:768px) 767px, 100vw" src="https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/WJFHBDAH35HSDBNO4VOZY4JIHQ.jpg?auth=9812c6dabcef7d43006a3cff18db97b036dd172339c10c8ddcb3f6f465fad668&genişlik=414">Tunus yetkililerine göre, toprak sahiplerinin şikayetleri üzerine yargı kararları doğrultusunda hareket ettiklerini iddia eden yetkililere göre, geçen nisan ayında yapılan söküm operasyonları sonucunda Sfax vilayetindeki çeşitli yerlerden 12.000'den fazla göçmen sınır dışı edildi. Tunus, bir geçiş ülkesi veya yerleşim alanı olmak istemediğinde ısrar ediyor. Ancak Tunus hükümetinin tahminlerine göre sayıları 20.000 ile 30.000 arasında değişen göçmenler için acil bir çözüm önermiyor. Tek seçenekleri, taşıyabilecekleri eşyalarla birkaç metre yol kat etmek. İtalya'ya giden Akdeniz rotası neredeyse kapalı. BM mülteci ajansı UNHCR'ye göre, 1 Ocak ile 29 Mayıs arasında ülkeye yalnızca 1.129 göçmen ulaştı. 2023'teki aynı dönemde bu sayı 18.000'den fazlaydı. Aynı yıl Tunus ve Avrupa Birliği, Brüksel'in Kuzey Afrika ülkesine 255 milyon avro taahhüt ettiği yasadışı göçle mücadele anlaşmasını imzaladı.
Bu göçmenler için tek çıkış yolu Uluslararası Göç Örgütü'nün (IOM) gönüllü geri dönüş programıdır. 2024 yılında Tunus'ta 7.250 kişi bundan faydalandı. Tunus yetkililerine göre, Nisan 2025 sonuna kadar toplam 2.553 kişi anavatanlarına geri döndü. Albay Binbaşı Houssemeddine Jebabli, "Sahra altı göçmenler bazen IOM'ye kayıt olduktan sonra ülkelerine geri dönmek için altı ila sekiz ay beklemek zorunda kalıyor. Hız çok yavaş. Tunus hükümeti, IOM ile gönüllü geri dönüş prosedürlerini organize etmek için anavatan ülkeleriyle önemli çabalar sarf ediyor" diyor.Severine SajousSfax'tan önce 25. kilometrede bulunan bu kamp gibi hala var olan göçmen kamplarında, örgüt kendi kendine yeterli olma sınırında. Kampta bir futbol sahası, üç cami, bir dükkan, telefonların jeneratörle şarj edilebildiği bir kafe ve iki toplum restoranı var. Tüm bu altyapı plastik örtü ve geri dönüştürülmüş sulama borularıyla inşa edildi. Sakinler komşu kampta bulunan bir kuyudan gelen suyla yıkanıyor.Severine SajousMüslüman göçmenler bir kampta dua ediyor.Severine Sajous Denizi geçmeye dört kez teşebbüs etti. İlk seferinde teknesi alabora oldu ve üç arkadaşı öldü. İkinci seferinde Lampedusa yakınlarında yakalandı ve ardından çöle sürüldü. Neredeyse cinsel saldırıya uğrayacaktı ancak şu anki partneri onu savundu. Üçüncü denemede balıkçılar motoru çaldı. Dördüncüsünde, 9 Nisan'da teknesi su aldı: "Bebeğimi boğulmasın diye tutmak zorunda kaldım."
Gönüllü geri dönüş programına kaydoldu, ancak IOM ona yer olmadığını söyledi. "Burada çok fazla acı çektik," diyor. "O sadece Gine'ye geri dönüp çalışmak istiyor." srcset="https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/EVYSLTO37RDILPHXOW4UEFERZ4.jpg?auth=02411c0c9025553b0c90e5a940ef4b18d075d9ddaf732730d4dd3680e2103ca8&width=414 414w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/EVYSLTO37RDILPHXOW4UEFERZ4.jpg?auth=02411c0c9025553b0c90e5a940ef4b18d075d9ddaf732730d4dd3680e2103ca8&width=828 640w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/EVYSLTO37RDILPHXOW4UEFERZ4.jpg?auth=02411c0c9025553b0c90e5a940ef4b18d075d9ddaf732730d4dd3680e2103ca8&width=980 1000w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/EVYSLTO37RDILPHXOW4UEFERZ4.jpg?auth=02411c0c9025553b0c90e5a940ef4b18d075d9ddaf732730d4dd3680e2103ca8&width=1960 1960w" width="414" boyutlar="(min-genişlik:1199px) 1155px,(min-genişlik:1001px) hesapla(100vw - 44px),(min-genişlik:768px) 767px, 100vw" src="https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/EVYSLTO37RDILPHXOW4UEFERZ4.jpg?auth=02411c0c9025553b0c90e5a940ef4b18d075d9ddaf732730d4dd3680e2103ca8&width=414">27 yaşındaki Aminata, ebeveynlerini kaybettikten sonra Gine'den tek başına geldi. Kardeşlerine yardım etmek istiyordu. Polis ateşe verene kadar Güney Tunus'taki 26. kilometredeki kampta yaşadı. O zamandan beri, bu derme çatma çadırda doğan oğlu Ismaël ile birlikte 25. kilometrede yaşıyor.
Denizi geçmeye dört kez teşebbüs etti. İlk seferinde teknesi alabora oldu ve üç arkadaşı öldü. İkinci seferinde Lampedusa yakınlarında yakalandı ve ardından çöle sürüldü. Neredeyse cinsel saldırıya uğrayacaktı ancak şu anki partneri onu savundu. Üçüncü denemede balıkçılar motoru çaldı. Dördüncüsünde, 9 Nisan'da teknesi su aldı: "Bebeğimi boğulmasın diye tutmak zorunda kaldım."
Gönüllü dönüş programına kaydoldu, ancak IOM ona yer olmadığını söyledi. "Burada çok fazla acı çektik," diyor. Tek istediği Gine'ye geri dönüp çalışmak.Severine Sajous Muhammed Ali ona vermeyi reddetti. Eline bir pala darbesi aldı. Saldırganlar polis geldiğinde kaçtı." srcset="https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/STUSVKFXKBASNMLDGZWWMVXHYQ.jpg?auth=6b4cebbe600663cc7e2af66f638d9ef92b072fbadade9a64dfb22ff64dd4fafd&width=414 414w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/STUSVKFXKBASNMLDGZWWMVXHYQ.jpg?auth=6b4cebbe600663cc7e2af66f638d9ef92b072fbadade9a64dfb22ff64dd4fafd&width=828 640w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/STUSVKFXKBASNMLDGZWWMVXHYQ.jpg?auth=6b4cebbe600663cc7e2af66f638d9ef92b072fbadade9a64dfb22ff64dd4fafd&width=980 1000w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/STUSVKFXKBASNMLDGZWWMVXHYQ.jpg?auth=6b4cebbe600663cc7e2af66f638d9ef92b072fbadade9a64dfb22ff64dd4fafd&width=1960 1960w" width="414" sizes="(min-width:1199px) 1155px,(min-genişlik:1001px) calc(100vw - 44px),(min-genişlik:768px) 767px, 100vw" src="https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/STUSVKFXKBASNMLDGZWWMVXHYQ.jpg?auth=6b4cebbe600663cc7e2af66f638d9ef92b072fbadade9a64dfb22ff64dd4fafd&width=414">Mohamed Ali, annesinin gönderdiği bir para transferini çekmeye çalışırken El Amra'da saldırıya uğradı. Dört arkadaşıyla birlikteyken bir grup genç Tunuslu adam onları bir döviz bürosuna kadar takip etti. Onları sigara ve kahve almaya zorladıktan sonra parayı talep ettiler.
Mohamed Ali ona vermeyi reddetti. Eline bir pala darbesi aldı. Polis geldiğinde saldırganlar kaçtı.Severine SajousGöçmenler ve yerel sakinler, net bir çözümü olmayan devam eden bir durumdan muzdarip. Yasaya göre, ilkinin çalışmasına veya ev kiralamasına izin verilmiyor; ikincisinin soygun ve saldırılarda artış bildiriyor. Ancak, bu gergin iklimde dayanışma belirtileri var.
Bakla hasadı için iş gücü bulamayan bir çiftçi olan Khelil, yerel ücret olan günde 30 dinar (8,75 avro) karşılığında üç genç Sahra Altı Afrikalıyı işe almaya karar verdi. Motivasyonlarını ve işlerinin kalitesini övüyor. "Bu onların yemek yemelerine ve hayatta kalmalarına izin verirse, daha az hırsızlık olur. Açlık her şeyi açıklıyor," diyor ve yasal misilleme korkusuyla tam kimliğini açıklamayı reddediyor.Severine SajousJbniana pazarında göçmenler ve yerliler bir arada yaşıyor. Sahra Altı Afrikalılar, Tunusluların keşfettiği egzotik ürünleri satıyor.Severine SajousKampların çevresinde başka etkinlikler de gerçekleşiyor. Tavuk satıcıları bölgeyi dolaşırken, motosikletli genç adamlar hareket etmekten çok korkan insanlara yiyecek ve ilaç teslim ediyor. Nabil (gerçek adı değil) elektrik bağlantısını 250 dinara (72 avro) başka bir adama kiraladığını söylüyor. “Saat beşte başladı. Altı saat sonra her şey hazırdı. Sonra polis geldi. Her şeye el koydular.” Tutuklanan Nabil, 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Zorlu koşulları ve gergin bir atmosferi anlatıyor. “Hücre başına 150 ila 160 kişi vardı. Bu sayının en az 50'si Afrikalı göçmenlerdi. Her şilte üzerinde iki ila üç Tunuslu uyuyordu. Siyahlar yerde uyuyordu.” Hapishane deneyimi onun alkolizme geri dönmesine neden oldu. Şimdi gizlice Avrupa'ya ulaşmaya hazırlandığını söylüyor.Severine Sajous “Kadınlar burada yalnız. Korktum, bu yüzden parmaklıklar diktik. Bize 1.500 dinara (437 avro) mal oldular ve hala ödemeyi bitirmedik.” Souad, göçmenleri anladığını söylüyor çünkü Tunuslular da göç ediyor. “Burada hiçbir şey yok,” diye hayıflanıyor. 2011 yılında Avrupa'ya denizden geçmeye çalışırken oğlu Badr'ı kaybetti ve şimdi küçük oğlunun da aynı şeyi deneyeceğinden korkuyor. “Göçmenler oğlumla aynı şeyi arıyor: onurlu bir hayat. Ayrıca, yoksulluk içinde yaşasam bile onlara yiyecek ve içecek verdim. Biz karşılamayı bilen bir halkız. Bu bizim Müslüman ruhumuz.” https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/4CSGQF7DVREC7E65F2XKUTOUEA.jpg?auth=5aca07224ab138f120a90933a2c58dafc3dff01927b131932f5e3b0704a7ad63&width=828 640w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/4CSGQF7DVREC7E65F2XKUTOUEA.jpg?auth=5aca07224ab138f120a90933a2c58dafc3dff01927b131932f5e3b0704a7ad63&width=980 1000w, https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/4CSGQF7DVREC7E65F2XKUTOUEA.jpg?auth=5aca07224ab138f120a90933a2c58dafc3dff01927b131932f5e3b0704a7ad63&width=1960 1960w" width="414" sizes="(min-width:1199px) 1155px,(min-width:1001px) calc(100vw - 44px),(min-width:768px) 767px, 100vw" src="https://imagenes.elpais.com/resizer/v2/4CSGQF7DVREC7E65F2XKUTOUEA.jpg?auth=5aca07224ab138f120a90933a2c58dafc3dff01927b131932f5e3b0704a7ad63&width=414">Birçok Tunuslu için, göçmenlerin kitlesel akını kendilerini güvende hissetmemelerine neden oldu. El Amra sakini Souad, evinin pencerelerine parmaklıklar taktırdı.
“Kadınlar burada yalnız. Korktum, bu yüzden parmaklıklar diktik. Bize 1.500 dinara (437 avro) mal oldular ve hala ödemeyi bitirmedik.” Souad, göçmenleri anladığını söylüyor çünkü Tunuslular da göç ediyor. “Burada hiçbir şey yok,” diye hayıflanıyor. 2011 yılında Avrupa'ya denizden geçmeye çalışırken oğlu Badr'ı kaybetti ve şimdi en küçük oğlunun da deneyeceğinden korkuyor. “Göçmenler oğlumla aynı şeyi arıyor: onurlu bir hayat. Ayrıca, yoksulluk içinde yaşamama rağmen onlara yiyecek ve içecek verdim. Biz karşılamayı bilen bir halkız. Bu bizim Müslüman ruhumuz.”Severine SajousGeçiş ve ayrılış yeri olan Ouled Mabrouk'ta boş evler şafaktan önce yelken açmayı umut edenleri sessizce karşılıyor, ancak bu girişimler giderek daha nadir hale geliyor. Sakinler ve oradan geçenler arasında, belki bir gün denizin tekrar açılacağına dair kırılgan ama inatçı bir umut devam ediyor.Severine Sajous
