Bir Arabayı Sevimli Yapan Nedir? Teknoloji Değil, Bardak Tutuculardır

2025 model yılı otomobillerini satın alan yaklaşık 100.000 kişiye, pırıl pırıl yeni araçları hakkında ne düşündükleri soruldu. Sonuçlar, en hafif tabirle, oldukça açıklayıcı. En kötü performansı kimin gösterdiğini merak mı ediyorsunuz? Bu utanç, 100 araç başına 269 sorun bildiren Audi'ye ait.

Ancak, JD Power İlk Kalite Çalışması'nın en ilginç keşiflerinden biri (daha doğrusu "ana bulgu" olarak adlandırılan) fiziksel düğmelerin eksikliğinden kaynaklanan rahatsızlık veya şaşırtıcı bir şekilde hız uyarı sistemlerinden gelen rahatsız edici bonglar değil, "bardak tutucu hayal kırıklığı"ndaki belirgin artışla ilgiliydi.

Raporda, "Üreticilerin bardak tutucuları çözmüş gibi görünmesine rağmen... üreticiler giderek daha fazla bulunan farklı şekil ve boyuttaki [kaplara] uyum sağlamakta zorlanıyorlar" denildi.

Öyle görünüyor ki, otomotiv endüstrisinin yazılım tanımlı araçlara olan tutkusuna rağmen, birçok alıcı, yeni arabalarında birden fazla Big Gulps için yeterli alan olduğu sürece, sayısız dijital aletten vazgeçecektir. Teknolojiyle dolu (ADAS, ortam aydınlatması, arkaya bakan koltuklar, köpek modları) lüks bir yeni arabaya fahiş fiyatlar ödemek, otomobil alıcılarının yeterince genişletilemeyen içecek bölmelerinden şikayet etmelerini engellemiyor.

Uzun yıllardır devam eden bu yıllık kıyaslama raporu, otomobil markalarına bardak tutucularındaki sızlanmalara daha fazla dikkat etmeleri tavsiyesinde bulunuyor. Ankete katılanların çoğu, silindirik boşlukların -veya bazı otomobillerde açılır tepsilerin, kapı boşluklarının, süslü kılıfların veya menteşeli ceplerin- hâlâ çok küçük olduğunu söylüyor. Peki ama ne için çok küçük? Büyük olasılıkla devasa Stanley bardakları , dev Yeti Gallon Rambler'lar ve dökülen içerikleri bir çölü çiçeğe çevirebilecek türden, mesane patlatan benzerleri.

Günümüz otomobillerinde orta konsol alanı çok değerli olsa da (özellikle de giderek büyüyen dokunmatik ekranların her saygın dijital kokpitte olmazsa olmaz hale gelmesiyle birlikte), Amerika'nın (ve giderek Ortadoğu ve Avustralya'nın ) bol içki kültürü, otomobil üreticilerinin bardak saklama alanından kısmamasını gerektiriyor.

Yirmi yıl önce, bir PricewaterhouseCoopers raporu, ABD'deki bir araçtaki bardak tutucu sayısının, potansiyel otomobil alıcıları için satın alma kararını etkileyen en kritik faktörlerden biri olduğunu öne sürmüştü. Günümüzde de aynı derecede önemli olması otomotiv yazılım mühendislerini rahatsız ediyor olabilir, ancak Nissan'ın bardak tutucular konusunda başvurduğu mühendis Chris Fischer'ı şaşırtmıyor. Fischer, WIRED'a verdiği demeçte, "Bardak tutucuların iyi çalışması müşteri memnuniyeti için önemli," diyor. "Araba satın alırken belirleyici bir faktör."

Nissan'ın Michigan eyaletindeki Farmington Hills'de bulunan Kuzey Amerika teknik merkezinde çalışan Fischer, şirketin araç performans geliştirmeden sorumlu kıdemli yöneticisi ve "kabin yardımcı programı" mühendislerinden oluşan bir ekiple birlikte, 2015 yılında bardak tutucu performansının Nissan'ın JD Power kıyaslama puanlarını olumsuz etkilemesinden bu yana araç içi içecek saklama alanını iyileştirmek için çalışıyor.

Bardak tutucu tasarımının birçok tüketici için büyük önem taşıdığını söylüyor. "Her gün bir temas noktasına sinirlenirlerse, bu aracı tekrar isteme istekleri azalır."

Londra merkezli tasarım ve inovasyon şirketi Seymourpowell'ın kurucu ortağı Dick Powell , "Temas noktaları son derece önemli," diyor. "Mükemmel tasarım, özünde her şeyi daha iyi hale getirmekle ilgilidir ve bir otomobil galerisine girdiğinizde, temas noktaları otomobille ilk etkileşimlerinizdir. [Kapı] kolu nasıl hissettiriyor? Kapıyı açmak nasıl bir his? Bardak tutucular nerede?"

Powell, "[Araba alıcısının] varsayımı, temas noktaları harika olursa makinenin geri kalanının da harika olacağı yönündedir" diyor.

1984 yılında kurulan Seymourpowell, yıllar boyunca birçok otomobil üreticisiyle bardak tutucular da dahil olmak üzere araç iç mekan tasarımları üzerinde çalıştı ve Powell, WIRED'a verdiği demeçte, otomobil alıcılarının nihai satın alma kararlarını genellikle otomobil üreticilerinin müşterilerin takıntılı olduğunu düşündüğü teknik özelliklerden ziyade "küçük şeylere" dayandırdığını doğruladı. Powell, "Sizi gerçekten etkileyen şey azami hız, güç, dört tekerlekten çekiş kabiliyeti veya bunlardan herhangi biri değil, küçük dokunuş noktalarıdır," diyor.

Fischer, Nissan'ın kabin tasarım ekibinin koltuk konforundan depolama alanına kadar her ayrıntıyı titizlikle ele aldığını ve araç içi her etkileşimin tam olması gerektiği gibi hissettirmesini sağladığını vurguluyor. Fischer, "Otomobilin tasarım sürecine, her şey henüz taslak aşamasındayken, çok erken başlıyoruz," diyor.

Başlangıçta sanal olarak test etmek, uyumluluğu en üst düzeye çıkarmanın en iyi yoludur. Espressodan grande'ye ve hatta günümüzün neredeyse kova boyutundaki kaplarına kadar çeşitli kaynaklardan ve farklı boyutlarda bardaklar, kutular, seyahat kupaları , bardaklar ve vakumlu mataralar kullanılır. Fischer, "BüyükHydro Flask boyutundaki şişeleri kapılara sığdırmak için çok çalışıyoruz ve en büyük şişelerin bile kolayca sığmasını sağlıyoruz," diyor.

Peki bir espresso fincanı, bir grande ile aynı tutucuda nasıl güvenli bir şekilde tutulabiliyor? Fischer, bunun farklı çaplara ayarlanabilen yaylı plastik çıkıntılarla sağlandığını söylüyor. Kupalar ise, Fischer'in "köpek kemiği" adını verdiği, orta konsoldaki çift bardak tutucuya sığıyor. Bu, kupa kulpları için bir yuva olarak tasarlanmış, görünüşte gereksiz bir kanalla kesilmiş.

Fischer, JD Power'dan gelen aylık bilgi paylaşımını yakından takip ediyor. "Sürekli verilere bakıyoruz; müşterinin sesiyiz," diyor. "İnsanlar mümkün olduğunca çok bardak tutucuya sahip olmayı seviyor. Alan sorun olmasaydı, orta konsola birkaç tane daha eklerdik."

Subaru, "Bira kutumu tut," diyor. Şirketin Ascent SUV'si , pazar lideri 19 bardak ve şişe tutucuya sahip (bu, taşıyabileceği her insan için neredeyse üç tane ) ve bunların birçoğu akıllıca gizlenmiş. Facebook'un sevgisine bakılırsa, bu sıvı saklama cömertliği birçok tüketiciyi bu özel modele çekiyor.

Amerika'nın bol ve artık hacimli bardak tutuculara olan ihtiyacı, 1980'lerin ortalarında minivanların ortaya çıkmasıyla yaygınlaştı. Ancak ilk bardak tutucu patenti , yaklaşık 30 yıl önce, 1953'te Teksaslı bir mucide verilmişti. Burnard W. Byford'un "otomobil koltuğu eşya tutucusu" tasarımı ise dört yıl önce, 1949'da yapılmıştı. Araç, arka koltuğundan katlanabilen menteşeli bir tepsiden oluşuyordu ve sürücü yerine yolcuların hareketsiz haldeyken kullanması için tasarlanmıştı.

Patent başvurusunda, "keyif arabaları" olarak adlandırdığı araçlarda yolculuk edenlerin "emzirme biberonu, meşrubat dolu şişe, su dolu bardak, sigara paketi vb. gibi eşyaları rahatça destekleyip tutabilecek bir koltuk aparatı"nı takdir edecekleri sonucuna vardı.

"Biliyorum ki," diye devam etti, "yol kenarı restoranlarında kullanılmak üzere kaldırım servis görevlileri çıkarılabilir kapı tepsileri sağlıyor." (Gerçekten de 1934'te böyle bir dış tepsinin patentini almıştı.) Cesaretini kaybetmeden, "kullanıcının yanındaki koltuğa yerleştirilebilecek veya konulabilecek uygun bir tutucuya kesinlikle ihtiyaç var." diye öngördü.

Byford'un patent başvurusundan bir yıl önce Citroën, küçük Galya ayak izine rağmen bir şarap şişesini yutacak kadar geniş bir kapı cebine sahip olan 2CV'yi tanıttı. Ancak, asıl korkunç olan, dönemin normu olan "teneke salyangoz"un, özel olarak tasarlanmış başka bir sıvı saklama seçeneği yoktu.

Kitlesel pazara yönelik bir araçtaki ilk bardak tutucular, Chrysler'in Plymouth Voyager modelinde ilkel çukurların ortaya çıktığı 1984 yılına kadar beklemek zorunda kaldı. Başlangıçtan itibaren tutunmayı başaramayan bu ata bardak tutucular, ileride daha iyi ve daha derin tasarımlara giden yolun başlangıcıydı.

Elbette, ister sığ ister derin olsun, herkes bardak tutucularına bardak koymaz. Bazıları bardakları bozuk para, telefon, anahtar ve diğer ıvır zıvırla doldurur; meyve suyu kutularından yapışkanlık yaymadıkları zamanlarda çocuklar genellikle oyuncaklarını bardaklarına koyar; Tishoo, tamamen bardak tutucularına uygun silindirik bir mendil kutusu üretir; Keep Technologies ise, orta konsoldaki bardak tutucusunu siren ve yanıp sönen ışıklarla donatılmış sensörlü bir "güvenlik görevlisine" dönüştürdüğü iddia edilen, bardak şeklinde, cep telefonu bağlantılı bir alarm ve kamera cihazı satmaktadır.

Tekerlekli oturma odalarında, amaçlanan tasarıma uygun bardak tutucular kullananlar, içeceklerin el altında olmasını isterler. Ancak ortalama bir Amerikalı her gün arabayla yaklaşık 50 dakika yolculuk yaptığından , içeceklerin ısı kaybetmesi veya artması için zaman vardır. Bu nedenle, otomobil üreticileri ısıtmalı ve soğutmalı bardak tutucular takmaya başladı. Chrysler'ın 300C sedan modeli, Tesla'nın aynı şeyi yaparak tüm övgüleri toplamasından üç yıl önce, 2011 yılında standart olarak bunlarla geldi.

Otomobil iç mekanları üreticisi Forvia'nın geleceğin bölümünün kokpit başkan yardımcısı olan Paris merkezli Edouard Da Silva , "Günümüzün otomobil koltukları, orta konsolları ve hatta bardak tutucularının üretiminde ne kadar çok teknoloji kullanıldığını görseniz şaşırırsınız" diyor. Forvia, masajlı koltuklardan ısı kontrollü bardak tutuculara kadar kabin için gerekli malzemeleri tedarik ediyor. Şirket, aralarında giderek daha fazla hakimiyet kuran Çin markalarının da bulunduğu dünyanın önde gelen otomobil üreticilerine bu ürünleri tedarik ediyor.

İçecek saklama yarışı, bazılarına göre birkaç yıl önce Saab 9-3'teki sürgülü bardak kılıfının Öklidvari kıvrımlarıyla kazanılmıştı; ancak bu akıllıca bir hamle olsa da, dökülme sorununu çözmedi. Hareket halindeki araçlarda sıvıları bir yandan diğer yana sıçrayan açık bardaklar ve kutular, içindekileri kolayca döker; bu nedenle, araç içinde paket servis bardaklarında plastik kapaklara ve vakumlu bardaklarda pipetlere ihtiyaç duyulmuştur.

Dökülmeyi önleyen bir çözüm, 11 yıl önce Seattle'lı Maksim Ghyvoronsky tarafından icat edildi. 2014 tarihli Maksimatic bardak tutucusu, içeceklerin dökülmesini önleyen kendiliğinden düzleşen bir tasarıma sahipti. Bardak tutucuları serbestçe dönüyor ve dik yokuşlarda, sert fren yaparken veya keskin virajlarda bile kapak veya kapak olmadan sıvıları dengede tutuyordu. Ancak böylesine akıllıca bir tasarıma olan bariz ihtiyacına rağmen, Ghyvoronsky ürünü için o dönemde yeterli kitle fonlaması toplayamadı ve 10 yıl sonra yine başarısız oldu.

Hiçbir otomotiv bardak tutucu uzmanı da patentini satın almadı . Hatta Audi'den Xpeng'e kadar otomobil iç mekanlarında lider bir üretici olan Alman Matikon bile, bu makale için yorum yapmayı reddetti. Matikon'un web sitesine göre şirket, fiziksel nesnelerin hareketini, onları harekete geçiren kuvvetlerden bağımsız olarak geometrik olarak inceleyen kinematik prensipleri etrafında tasarlanmış bardak tutucular üretiyor.

Ghyvoronsky'nin eğilebilen bardak tutucusu, arabalarda hatta motosikletlerde bile sıvıların açıkta taşınmasına olanak tanırdı ve Walmart, Amazon ve Temu'da çeşitli jiroskopik tutucular mevcuttur; ancak belki de tasarımı bazı insanların hala memeden emmeyi tercih etmesi nedeniyle başarısız oldu? Kültürel antropolog ve pazarlama danışmanı G. Clotaire Rapaille , kapaklı araba içiminin elden ağza konfor arzusunu emzirmeye benzetmişti. 2004'te The Tipping Point yazarı Malcolm Gladwell'e "Çocukken güvenliğin en önemli unsuru neydi? Annenizin sizi beslemesi ve sıcak sıvı olmasıydı," demişti. "Bu yüzden bardak tutucular güvenlik için kesinlikle çok önemlidir. Bardak tutucusu olmayan bir araba güvenli değildir. Kahvemi oraya koyabiliyorsam, her şey yuvarlaksa, yumuşaksa ve yüksekteysem [SUV'umda yerden yüksekteysem], o zaman kendimi güvende hissederim."

İngiltere'deki Northumbria Üniversitesi'nin eski tasarım dekanı ve rektör yardımcısı Steven Kyffin, bunun gerçek bir güvenlik olmadığı aşikar diyor. "Arabaları sürüş sırasında yiyecek ve içecek tüketimini kolaylaştıracak şekilde mi tasarlamalıyız?" diye soruyor. Bunun yerine, WIRED'a verdiği demeçte, "Otomobil iç mekanları dikkatliliği teşvik etmeli, çoklu görev yapmayı değil." tavsiyesinde bulunuyor.

Bardak tutucuların kullanımına karşı çıksa da, tasarım yeteneklerinin farkında. Kyffin, "Bardak tutucular otomobilin evcilleştirilmesinin bir parçası," diyor. Arabaları "ulaşım araçlarından, bağlam ve rolde sorunsuz değişikliklere olanak tanıyan konforlu, özel alanlara" dönüştürüyorlar. Bardak tutucuları tasarlayanlar ise "sadece sürüşün pratik ergonomisini değil, aynı zamanda böyle bir rol değişikliğinin tüm fiziksel, duygusal ve psikolojik yönlerini, özellikle de uzanma ve bakma süresini hesaba katmalıdır."

Forvia ve diğerleri gibi otomotiv tedarikçilerinin, daha önce konsept otomobil kabinleri olarak kullanılanları ticarileştirmeye çalışmasıyla, otomotiv bardak tutucularının tasarımı ve yerleşimi yakında değişebilir. Sürücüler, otonom sürüşe doğru gidişin hızlanmasına güvenerek, yakın gelecekte, otomobil kullanma zorunluluğu olmadan, sürücüler yolcu olup arkalarına yaslanıp bol su içtikleri bir yolculuğun keyfini çıkardıkça bardakları koyacak daha fazla yere ihtiyaç duyacakları beklentisini dile getiriyorlar.

Ancak şimdilik, otonom otomotiv içecek istasyonlarının geleceğini beklerken, Çinli markalar (elbette) sıvı konusunda öncü gibi görünüyor. Li Auto'nun L6 Max modeli, içecekleri 0°C'ye (32°F) kadar soğutabilen veya 50°C'ye (122°F) kadar ısıtabilen 8,8 litrelik bir bölmeyle geliyor. Yine de, Lexus en azından araç içi Stanley kupası ikilemini bir kez ve sonsuza dek çözdü .