Beklenmedik Bir Şey Samanyolu'na Yıldız Fışkırtıyor

Harvard Astrofizik Merkezi'ndeki bir ekibin yeni araştırması, Samanyolu'na komşu cüce bir galaksi olan Büyük Macellan Bulutu'nun, Güneş'in kütlesinin yüz binlerce katı büyüklüğünde bir kütle çekim yapısına ev sahipliği yaptığını, yani potansiyel bir süper kütleli kara delik olabileceğini öne sürüyor.

Galaktik evrimin en yaygın kabul gören teorisi, süper kütleli kara deliklerin yalnızca Samanyolu gibi en büyük galaksilerde bulunduğunu savunur. Şimdiye kadar, Büyük Macellan Bulutu gibi küçük bir kümenin bunlardan birine ev sahipliği yapabileceğini hayal etmek için hiçbir neden yoktu. X-ışını teleskopları veya gözlemevleri Büyük Macellan Bulutu gibi daha küçük kümelere doğrultulduğunda, kara delik aktivitesiyle ilişkili hiçbir iz bulamadılar.

Ancak sonra hiper hızlı yıldızlar geldi. Yaklaşık 20 yıldır gökbilimciler, kendi galaksilerinden fırlatılacak kadar ivmeye sahip hızlı hareket eden yıldızlar tespit ettiler. Geleneksel bir yıldız saniyede yaklaşık 100 kilometre hızla hareket ederken, hiper hızlı bir yıldız 10 kata kadar daha hızlı hareket eder. Uzmanlar, bu tür yıldızların Hills mekanizması altında süper kütleli bir kütle çekim yapısı tarafından "dışarı fırlatılarak" ortaya çıktığını düşünüyorlar. Bu mekanizmada ikili yıldız sistemi bir kara delikle etkileşime giriyor ve bir yıldız kara delik tarafından yakalanıyor, diğeri de ondan uzağa fırlatılıyor.

Samanyolu'nun içinde muhtemelen burada ortaya çıkan hiper hızlı yıldızlar var. Çalışmalar, galaksinin merkezindeki süper kütleli kara delik olan Sagittarius A* tarafından hızlandırıldıklarını öne sürüyor. Ancak tespit edilen en az 21 hiper hızlı yıldız, süper kütleli bir kara delik tarafından dışarı atılmış olmakla tutarlı ancak Samanyolu'nun içsel aktivitesiyle ilişkilendirilemiyor. Ekibin simülasyonlarında, bu yıldızların Büyük Macellan Bulutu'ndan kaynaklanması olası görünüyor.

Jiwon Jesse Han liderliğindeki ekip için bu, komşu cüce galaksimizde süper kütleli bir kara deliğin varlığına dair ilk büyük kanıtlardan biri. Ekibin ilk hesaplamalarına göre, bu kara delik yapısı 251.000 ile 1 milyon güneş kütlesi arasında olabilir. Ortalama kütlesi, güneşin boyutunun 600.000 katı olacaktır.

Şu anda ön baskı aşamasında olan ancak The Astrophysical Journal'da yayınlanması planlanan çalışmada , milyonlarca yıldızın hareketini hesaplamak amacıyla haritalandırmayı amaçlayan Avrupa Uzay Ajansı'nın Gaia misyonundan alınan veriler kullanıldı.

Elbette, bu fenomen için başka açıklamalar da olabilir. Galaksilerinden kaçan yıldızlar, bir süpernovadan veya onları dışarı atmaya yetecek kadar güçlü herhangi bir enerjik mekanizmadan da kaynaklanabilir. Ancak makalenin yazarları, Büyük Macellan Bulutu'ndan geliyor gibi görünen hiper hızlı yıldızlar için durumun böyle görünmediğini açıklıyor.

Büyük Macellan Bulutu, Sagittarius, Carina veya Draco gibi diğer cüce yıldız kümeleriyle birlikte Samanyolu'nun etrafında dönen düzensiz şekilli bir galaksidir. Dünya'dan 163.000 ışık yılı uzaklıktadır ve yaklaşık 14.000 ışık yılı çapındadır. Gökbilimciler, uzak gelecekte (yaklaşık 2,4 milyar yıl içinde) Büyük Macellan Bulutu ve Samanyolu'nun Andromeda galaksisi gibi diğer daha büyük yapılarla birlikte tek bir büyük kümede birleşeceğine inanıyor. Uzmanlar, birleşme sürecinin yavaş olacağına ve gezegen ölçeğinde herhangi bir sorun yaratmayacağına inanıyor.

Bu hikaye ilk olarak WIRED en Español'da yayınlanmış olup İspanyolcadan çevrilmiştir.