Nieuwe gesprekken onder druk om regels voor diepzeemijnbouw te creëren
De Internationale Zeebodemautoriteit (ISA) hervat maandag (7) de onderhandelingen op zoek naar regels om de diepzeemijnbouw te reguleren, te midden van de controversiële beslissing van Donald Trump om de controversiële sector op eigen houtje te autoriseren.
De ISA, die is opgericht door het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee (UNCLOS), onderhandelt al meer dan tien jaar over een ‘mijncode’, een pakket regels om de exploratie van de zeebodem in internationale wateren te reguleren. Hierin liggen mineralen opgeslagen die gewild zijn voor de energietransitie, zoals kobalt, nikkel of koper.
In april verraste de Amerikaanse president iedereen door zijn regering te bevelen de vergunningverlening voor onderwatermijnbouw te versnellen, zelfs buiten Amerikaanse wateren. Hij misbruikte daarbij het feit dat het land geen lid is van de ISA of UNCLOS.
Het Canadese bedrijf The Metals Company (TMC) greep de kans onmiddellijk aan en diende de eerste aanvraag in voor een vergunning voor de volle zee. Een stap die de ISA omzeilde en werd bekritiseerd door ngo's en vele landen.
Vanwege deze ongekende situatie beginnen de 36 lidstaten van de ISA-raad, het uitvoerend orgaan van de organisatie, maandag in Kingston, Jamaica, aan nieuwe onderhandelingen van twee weken om de maritieme code vast te leggen.
"Ons gemeenschappelijke doel blijft de afronding van de onderhandelingen in 2025, in lijn met het in 2023 vastgestelde tijdschema", schreef Raadsvoorzitter Duncan Muhumuza Laki in een brief waarin hij de mogelijkheid noemde om in de komende maanden een extra sessie te organiseren om het tijdschema te halen.
"Maar dit is zeer roekeloos en onuitvoerbaar", aldus Louisa Casson van Greenpeace, die de onderhandelaars opriep "zich niet te laten intimideren" door de "gewetenloze" beslissing van TMC.
Tijdens de vorige zitting in maart kon de Raad slechts 55 van de 107 regels van de toekomstige code beoordelen. Er zijn nog steeds grote meningsverschillen binnen de organisatie, die verdeeld is tussen voorstanders van extractie en voorstanders van een moratorium.
Chili, Costa Rica, Frankrijk en Panama zijn bijvoorbeeld voorstander van een nieuwe planning en verwerpen de stelling dat de ISA “wettelijk of politiek” verplicht is om de mijnbouwcode dit jaar af te ronden.
Hoewel het Amerikaanse beleid andere bedrijven op ideeën kan brengen, vrezen voorstanders van de oceaan dat de ISA door de druk een tekst zal aannemen die zijn doel niet bereikt: het beschermen van diepzee-ecosystemen die nog relatief onbekend zijn.
"Ik hoop dat de lidstaten de gelegenheid te baat zullen nemen en zullen besluiten dat de geloofwaardigheid van de ISA, als regelgevend orgaan dat de belangen van de mensheid vertegenwoordigt, zwaarder moet wegen dan alle andere externe overwegingen", vertelde Pradeep Singh, een expert op het gebied van maritiem recht bij de Blue Ocean Foundation, aan AFP.
"Het is van cruciaal belang dat we de dingen goed doen", zei Leticia Carvalho, secretaris-generaal van ISA, in een bericht aan AFP.
Er is een “overweldigende meerderheid” van landen die “robuuste, op wetenschap gebaseerde” regels wil, zei hij.
Naast de onderhandelingen over de mijnbouwcode hopen NGO's dat de Algemene Vergadering, die van 21 tot en met 25 juli de 169 lidstaten van de ISA bijeenbrengt, eindelijk een duidelijk signaal kan afgeven ten gunste van de bescherming van de oceanen.
Chili zal opnieuw het voortouw nemen in de strijd om een ‘algemeen beleid van de Autoriteit voor de bescherming en het behoud van het mariene milieu’ te vestigen, wat wordt gezien als de eerste stap op weg naar een moratorium.
Hoewel het aantal landen dat vóór een preventieve pauze is, gestaag toeneemt (12 in 2022, momenteel 37, volgens de ngo-alliantie Deep Sea Conservation Coalition), vormen ze nog lang niet de meerderheid.
abd/pno/af/dhr/nn/jmo/fp
IstoÉ
