Wederzijds verzekerde democratische vernietiging

De term "wederzijds verzekerde vernietiging" is bekend onder politicologen, maar maakt ook deel uit van de sociale ethiek en de populaire cultuur. De term werd in 1962 bedacht door Donald Brennan, destijds werkzaam bij het Hudson Institute, en betekent wat we gewend zijn te bedoelen: het concept dat twee militaire supermachten, elk met voldoende nucleaire arsenalen om elkaar te vernietigen, er belang bij hadden een conflict te vermijden dat zou resulteren in de lancering van intercontinentale ballistische raketten met hun apocalyptische lading. In het jaar 2025 lijkt de ondergang van de Verenigde Staten minder te worden veroorzaakt door de kracht van het atoom dan door een salamander.

In 1812 ondertekende de toenmalige gouverneur van de staat Massachusetts, Elbridge Gerry, het staatsdecreet dat bepaalde dat een van de districten in de omgeving van Boston een territoriale indeling zou krijgen, zodat de verkiezing van de toenmalige kandidaat van de Democratisch-Republikeinse Partij gegarandeerd was. De county werd op papier getekend met de vorm van een salamander. Door de naam van de gouverneur te combineren met de amfibie, werd het woord "gerrymander" een historische term. Geadapteerd aan de huidige termen voor de verkiezing van afgevaardigden in het Huis van Afgevaardigden (het lagerhuis van het Congres), is gerrymander van toepassing op congresdistricten in de Verenigde Staten.

Op 9 juli riep de gouverneur van de staat Texas een buitengewone zitting van de wetgevende macht bijeen om te reageren op de verwoestende overstromingen in Hill Country, die minstens 100 levens kostten. Ook stond de herindeling van de kiesdistricten van de staat op de agenda, wat theoretisch zou leiden tot de verkiezing van vijf extra Republikeinen in het Congres in 2026. Dit volgde op het uitdrukkelijke verzoek van president Trump, die aangaf dat dit zo snel mogelijk moest gebeuren om zijn kansen te vergroten om tot 2028 de leiding over het Congres en het Witte Huis te behouden.

De kaart van de congresdistricten in Texas is herhaaldelijk aangepast om meer districten te creëren met een meerderheid van zelfbenoemde Republikeinse kiezers, waardoor de stemmen van minderheden en Democraten werden afgezwakt. Tijdens het presidentschap van Biden spande het ministerie van Justitie een rechtszaak aan voor deze wijziging, maar deze werd onmiddellijk ingetrokken toen de regering-Trump aantrad. Zelfs kiezers in Texas spanden soortgelijke rechtszaken aan onder de beroemde (en cruciale) Voting Rights Act van 1965. De enige reactie van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden van Texas was de staat te verlaten en over te stappen naar Illinois en New York, om het vereiste quorum van wetgevers voor de nieuwe kaart te weigeren en vervolgens door gouverneur Abbott te laten ondertekenen.

Een terugkerende manoeuvre in zowel Republikeinse als Democratische staten, en met name deze, lijkt een wanhopige reactie op peilingen, ontevredenheid en de onvermijdelijke toename van de problemen voor Amerikanen, of het nu gaat om economische problemen (tarieven), sociale voorzieningen (de Big Beautiful Bill), de onevenredige impact van immigratiemaatregelen (gemaskerde agenten en onopvallende busjes), of zelfs de aanblik van het leger bij politieacties in de straten van hun steden. Met een gemiddeld opkomstverschil van 3,5% tussen een Democratische en een doorsnee Republikeinse kandidaat zou dit in november 2026 kunnen leiden tot een wisseling van de wacht in het Huis van Afgevaardigden, wat kan leiden tot afzettingsprocedures, onderzoeken, hoorzittingen, begrotingstoezicht, steun voor Oekraïne, enzovoort. Vijf extra Republikeinen zouden het verschil kunnen maken.

De acties van gouverneur Abbott hebben nu een wapenwedloop gecreëerd (om nog maar te zwijgen van militaire taal), maar in dit geval om zoveel mogelijk gekozen vertegenwoordigers voor elke partij in de Verenigde Staten te krijgen. De gouverneur van Californië heeft al gedreigd hetzelfde te doen, wat er vervolgens toe heeft geleid dat Florida hetzelfde zal doen, maar dan in tegengestelde richting, en New York dat het hetzelfde zal doen voor Californië, en Ohio dat het hetzelfde zal doen voor Florida, en... en...

Het idee dat gouverneurs de kiezers zullen kiezen die op kandidaten stemmen, terwijl kiezers juist de kandidaten zouden moeten kiezen die hen vertegenwoordigen, voorspelt weinig goeds voor een land dat zich al op de rand van politieke en sociale cohesie bevindt. Dit alles vormt de culminatie van de erosie, door polarisatie en hebzucht, van de droom van Founding Fathers zoals James Madison, Alexander Hamilton en John Adams, van het principe van republicanisme, van het kiezen van volksvertegenwoordigers die niet alleen de wil van de gekozenen weerspiegelen, maar ook hun aard en diversiteit.

Als deze wederzijdse vernietiging van de democratie doorzet, met alle verschrikkelijke gevolgen die dit op lokaal en nationaal vlak kan hebben, begint de beroemde uitspraak van Benjamin Franklin een steeds dreigender vorm aan te nemen: "Een republiek... als ze die kunnen behouden."