Za granicą: francuskie terytoria zamorskie na pierwszej linii frontu w obliczu zagrożeń klimatycznych

Silniejsze cyklony, przedłużające się susze, cofające się linie brzegowe: terytoria zamorskie Francji należą do „najbardziej narażonych na skutki zmian klimatycznych” – ostrzega Climate Action Network w raporcie opublikowanym we wtorek 3 czerwca.

Dokument, oparty na istniejących danych naukowych i wzbogacony lokalnymi świadectwami, przedstawia przegląd zagrożeń, z jakimi zmagają się jedenaście zamieszkałych terytoriów zamorskich Francji.

W szczególności ostrzega przed 13-procentowym wzrostem liczby najsilniejszych cyklonów (kategorii 4 i 5) w przypadku scenariusza globalnego ocieplenia o +2°C, takich jak Chido, cyklon kategorii 4, który uderzył w Majottę w grudniu i spowodował śmierć co najmniej 40 osób.

Inne sygnały ostrzegawcze: szybki wzrost poziomu morza, przyspieszone zanikanie raf koralowych – 70% na Gwadelupie jest już zdegradowanych –, „częstsze, dłuższe i intensywniejsze susze” lub nawet „cofanie się linii brzegowej, które pochłonie duże obszary terytorium” .

„Skutki te mają dalekosiężne skutki” i „zagrażają ludzkiemu życiu, ekosystemom i lokalnej gospodarce” – ostrzega raport.

„Ta podatność jest z pewnością związana z czynnikami geograficznymi, ale przede wszystkim ze słabościami strukturalnymi” – skomentował Benjamin Crettenand, autor raportu, zauważając, że kilka regionów zamorskich „znajduje się w niepewnej sytuacji z powodu (...) zależności od państwa francuskiego”, co komplikuje ich adaptację.

Te zagrożenia dotyczą również obszarów, które już cechują się znaczną nierównością. Na Majotcie 77% populacji żyje poniżej krajowej granicy ubóstwa, według INSEE. W Gujanie Francuskiej wskaźnik ten sięga 53%, a na Reunion 42%.

Dostęp do wody pitnej ilustruje tę podatność . Na Gwadelupie metr sześcienny kosztuje 6,52 euro, co stanowi krajowy rekord. W kilku terytoriach do 63% wody jest tracone z powodu przestarzałych sieci.

„Adaptacja nie jest już opcją, ale pilną koniecznością” – podkreśla organizacja, która wzywa do „zasobów finansowych współmiernych do wyzwań” i „polityki klimatycznej opracowanej na poziomie lokalnym”.

W miarę zbliżania się COP30 w Belém w Brazylii w listopadzie Climate Action Network wzywa również do lepszej reprezentacji terytoriów zamorskich w negocjacjach. „Obecnie nie ma systemu, który zapewniałby reprezentację terytoriów zamorskich w delegacji francuskiej. Dobrze byłoby mieć przedstawicieli z każdego terytorium, którzy wnieśliby swoją wiedzę specjalistyczną i perspektywę” — mówi Crettenand.