Pożywne i redukujące emisję algi

Zrównoważone rolnictwo przyszłości będzie się odbywać pod wodą. Algi są bogate w białko, wiążą dwutlenek węgla i mogą być uprawiane w morzu bez nawozów ani pestycydów. Są już podstawowym pożywieniem w Japonii, Korei i Chinach, ale na Zachodzie są w dużej mierze ignorowane. Badanie opublikowane w czasopiśmie „Nature” pokazuje, że zastąpienie 10% obecnej globalnej diety człowieka algami uwolniłoby około 110 milionów hektarów ziemi, dwa razy więcej niż Francja. Co więcej, są one już wszechobecne na naszych stołach, nawet o tym nie wiedząc, w postaci karagenu, naturalnego emulgatora stosowanego w żywności, kosmetykach i lekach. Nestlé wykorzystuje je również do tworzenia roślinnych wersji krewetek i jaj, a niektóre odmiany, dodawane do paszy dla bydła, mogą zmniejszyć ilość metanu – silnego gazu cieplarnianego – emitowanego przez krowy. Są one wykorzystywane jako nawóz, a nowe materiały na bazie alg do pakowania są obecnie testowane.

To połączenie ekologicznych właściwości przyciąga uwagę inwestorów w Europie i Stanach Zjednoczonych do tego stopnia, że ​​według firmy badawczej Fortune Business Insights, globalny rynek alg morskich ma się podwoić do 25 miliardów dolarów do 2028 roku, zmniejszając pozycję Azji, która obecnie dominuje na rynku z 97% udziałem. Europejscy decydenci starają się wykorzystać tę falę: „Nadszedł czas, aby w pełni wykorzystać potencjał alg morskich jako odnawialnego źródła energii w Europie” – stwierdziła Komisja Europejska w dokumencie wzywającym do zwiększenia produkcji w Europie, wspierania startupów i uproszczenia przepisów. Seaweed for Europe, koalicja około trzydziestu europejskich producentów makroalg, dąży do zwiększenia produkcji z obecnych 300 000 ton do 8 milionów ton do 2030 roku.

W Europie projekty rozwijają się szczególnie na Morzu Północnym i Atlantyku, ponieważ makroalgi preferują niskie temperatury. Wiele farm wzdłuż wybrzeży Azji cierpi z powodu efektu cieplarnianego, który ogrzewa powierzchniowe warstwy morza i zapobiega wypiętrzaniu się chłodniejszych, bogatych w składniki odżywcze wód głębinowych. Według Phyconomy, biblii branży, spośród 57 startupów uruchomionych na całym świecie w latach 2023-2024, 15 znajduje się w Europie – w Norwegii, Wielkiej Brytanii, Holandii i Francji – w porównaniu do 12 w Ameryce Północnej. Pozostałe zlokalizowane są w Azji, Oceanii, Ameryce Łacińskiej i Afryce.

Najciekawszym projektem w Europie jest ten, który powstaje u wybrzeży Scheveningen. 18 kilometrów od holenderskiego wybrzeża, pod gigantycznymi turbinami morskiej farmy wiatrowej Hollandse Kust Zuid, osłonięte od ruchu statków, znajduje się Farma Morza Północnego 1, 5-hektarowa plantacja wodorostów. Jest ona częścią pionierskiego eksperymentu łączącego energię wiatru z rolnictwem oceanicznym i tego lata zebrała pierwsze plony. W przeciwieństwie do przybrzeżnych farm wodorostów, które zmagają się z silną konkurencją ze strony innych form działalności człowieka, lokalizacja na morzu oferuje większą swobodę, ale wiąże się również z wyzwaniami technicznymi i finansowymi. „To znacznie bardziej wymagający projekt” – wyjaśnia Eef Brouwers, dyrektor generalny organizacji non-profit North Sea Farmers, która stworzyła plantację, częściowo dzięki dotacji w wysokości 2 milionów euro z funduszu klimatycznego Right Now firmy Amazon. „Morze jest bardziej wzburzone i głębsze, więc potrzeba więcej materiału do uprawy. Łatwiej jest w pobliżu wybrzeża, ale przestrzeń jest tam ograniczona i nie sposób wyobrazić sobie wzrostu w ciągu najbliższych 10–20 lat. Dlatego musimy eksperymentować z uprawami na morzu” – argumentuje Brouwers. Inne projekty pilotażowe łączące energię wiatrową i akwakulturę zostały opracowane na duńskich wodach, w Samsø i Anholt, oraz u wybrzeży Belgii, w Belwind.

Krajem z największymi plantacjami w Europie jest obecnie Irlandia, gdzie holenderska firma The Seaweed Company uprawia wodorosty wakame, kelp i ulwę do spożycia przez ludzi na 50 hektarach wodorostów. Firma jest europejskim liderem w uprawie wodorostów, dzięki industrializacji swoich procesów i współpracy z przemysłem spożywczym, który zaczyna włączać wodorosty do swoich produktów. We Włoszech wodorosty Ulysses są uprawiane na wybrzeżu Romanii w ramach projektu Nodes, kierowanego przez Uniwersytet Pollenzo. Natomiast spirulinę, mikroalgę wykorzystywaną w suplementach diety i kosmetykach, uprawia się głównie w kontrolowanych warunkach w zbiornikach szklarniowych lub fotobioreaktorach.