Midzomer: wat maakt het Zweedse zomerfestival zo bijzonder?

De Zweedse houding ten opzichte van hun officiële nationale feestdag is typisch Scandinavisch, gereserveerd. Op 6 juni leggen ze misschien een klein houten vlaggetje op de salontafel. Maar veel meer dan een taartje gebeurt er niet. Ruim twee weken later slaat de feeststemming echter toe: met Midzomer vieren de Zweden de zomer, hun land en zijn tradities, en uiteindelijk het leven zelf. Midzomer – dit is stiekem de ware nationale feestdag van het Scandinavische koninkrijk!

Sommige dingen horen er gewoon bij: bloemen in het haar, een dans rond de midzomerpaal, drinkliederen begeleid door zure aquavit, maar ook haring, krieltjes en aardbeien. Hieronder leggen we uit wat dit allemaal inhoudt.

Laten we beginnen met de basis:

Midzomerdag wordt gevierd als de langste dag van het jaar. Hij duurt voort tot ver in de korte, warme zomernacht, wanneer het in Zweden nooit echt donker wordt (trefwoord: "Witte Nachten"). Ten noorden van de poolcirkel, die op 66° 33′ 55″ ligt, gaat de zon helemaal niet onder, maar verdwijnt hooguit achter een bergtop. De dagen rond 21 juni zijn de langste op het noordelijk halfrond. Na de zomerzonnewende worden de dagen in Scandinavië weer korter.

De zomerzonnewende werd al gevierd in de voorchristelijke tijd. In het christendom werd het hoogfeest van de geboorte van Johannes de Doper – Sint-Jansdag op 24 juni – in deze periode gehouden. Dit volgde een vergelijkbare logica als de keuze van de datum voor Kerstmis: Jezus' geboorte wordt liturgisch gevierd kort na de winterzonnewende, die op 21 december valt. Dat de feesten van Sint-Jan en Kerstmis een paar dagen later in de kalender vallen dan de kosmische hemelse sterrenbeelden, heeft de simpele reden dat men er zeker van kon zijn dat de dagen inderdaad weer korter of langer werden.

Vóór de Gregoriaanse kalenderhervorming viel de winterzonnewende in de eerste helft van december – en de Zweden vieren dit tot op de dag van vandaag uitgebreid: met het Luciafeest op 13 december.

De Zweedse midzomervieringen duren een heel weekend. De festiviteiten beginnen op vrijdagavond – Midsommarafton genoemd. Vrijdag is officieel een normale werkdag, maar na 12.00 uur op deze dag gaat niets meer terug naar normaal. Bijna alle winkels zijn de hele dag gesloten. De eigenlijke midzomerdag is zaterdag, die als "rode dag" op de kalender ook een officiële feestdag is. Zondag is ook een dag om tot rust te komen.

Dit is in Zweden de gewoonte sinds een kalenderhervorming die in 1953 van kracht werd. Sindsdien valt Midzomer altijd op de zaterdag tussen 20 en 26 juni. Daarvoor was Midzomerdag synoniem met de eerder genoemde Sint-Jansdag op 24 juni. De vooravond van het feest ter ere van de schoonmaak was dus altijd 23 juni.

Doel van de hervorming was om de uitbundige viering van dit hooggewaardeerde feest beter af te stemmen op de werkweek, door deze te verplaatsen naar het weekend.

Voor de Zweden zijn er een aantal bijzondere tradities die elk jaar rond Midzomer worden gevierd. Het feest bereikt zijn hoogtepunt meteen op Midsommarafton, de vooravond van het eigenlijke feest. Het is een beetje zoals kerstavond: het is nog geen echte kerstdag, en toch krijgen de kinderen al hun cadeautjes.

Dus op deze vrijdag komen Zweden samen met familie en vrienden om de zomerfestiviteiten af ​​te trappen. Veel mensen bereiden zich vanaf de ochtend samen voor. Het zomerfeest is in volle gang tegen de tijd dat de midzomerpaal wordt opgericht – in het Zweeds "midsommarstång" of "majstång" genoemd.

Midzomer vindt plaats in juni en is een viering van de zomerzonnewende, de langste dag van het jaar. Het is een van de meest gevierde feestdagen in Zweden. De hele dag door wordt er een meiboom neergezet, waar mensen omheen dansen en zingen.

Bron: Anna Hållams/imagebank.sweden.se

Majstång kan met een gerust hart worden vertaald als "meiboom", want het woord "maj" in majstång komt van het werkwoord maja, wat "versieren met bloemen" betekent. En dat is precies wat er op vrijdag gebeurt: de paal wordt versierd met vers geplukte bloemen en berkentakken en vervolgens in een weiland neergezet.

Maar niet elk gezin versiert zelf. Integendeel. De anders zo gereserveerde Zweden worden met Midzomer echte buurtfans: meestal verzamelt het hele dorp zich op een feestweide en viert samen feest.

Om deze dag te vieren, wappert de blauw-gele Zweedse vlag overal plechtig in de wind. Dit is het meest officiële onderdeel. Later op de avond dansen de Zweden rond hun midzomerpaal. Dit is veel minder statig.

Zolang het weer meewerkt, vinden alle festiviteiten buiten plaats. De zomer in het noorden is kort en moet je er maar van genieten. Voor velen markeert het weekend ook het begin van hun jaarlijkse vakantie, die wel vijf weken kan duren. Als dat geen reden is om te vieren, wat dan wel?

Jong en oud zingen traditionele liedjes: het bekendste is "Små grodorna" ("De Kleine Kikkertjes"), dat niet alleen grappige kwaakgeluiden bevat, maar ook verleidelijke huppels. Een lichte, zorgeloze dans! Voor Zweden is het een goede gewoonte om dit weekend je leeftijd te vergeten.

Midzomer vindt plaats in juni en is een viering van de zomerzonnewende, de langste dag van het jaar. Het is een van de meest gevierde feestdagen in Zweden. De hele dag door wordt er een meiboom neergezet, waar mensen omheen dansen en zingen.

Bron: Vilhelm Stokstad/imagebank.sweden.se

Een verscheidenheid aan spelletjes, gecombineerd met dansvoorstellingen, zorgt voor afwisseling tijdens het levendige zomerfestival en een bijzondere sociale ervaring. Het meest klassieke tuinspel blijft misschien wel populair: de simpele zakrace.

Een must-have is "Kubb", hier bekend als Vikingschaak. In dit spel moeten tien kleine houten blokjes en de grote "koning" in het midden omver worden gegooid. De koning moet omver worden gegooid door een klein houten stokje achterwaarts door de benen naar hem toe te gooien. Er is volop discussie mogelijk over de vraag of de worp volgens de regels is uitgevoerd of niet.

Een hele grote! Volgens de traditie staan ​​ongehuwde vrouwen op vrijdag voor de bijzondere taak om in zeven verschillende weiden zeven specifieke bloemen te zoeken en te plukken.

In detail zijn dit:

• klaver
• violet
• Vergeet-mij-nietje
• blauwe klokjes
• Katoengras
• Madeliefjes en
• Timoteegras

Deze bloemen en kruiden worden verondersteld onder het kussen te worden gelegd op midzomeravond. De hoop is dat de man met wie je later zult trouwen dan in je droom verschijnt. De bloemen moeten in stilte worden geplukt om de magie te laten werken. En de onthulling zal alleen werkelijkheid worden als de vrouw niemand, absoluut niemand, over haar droom vertelt.

Midzomer is een van de meest gevierde feestdagen in Zweden. Traditioneel plukken mensen bloemen en maken ze hun eigen bloemenkransen, die ze de hele dag dragen. Er wordt ook gezegd dat als je tijdens Midzomer zeven verschillende bloemen onder je kussen legt, je zult dromen van je toekomstige partner.

Bron: Alexander Hall/imagebank.sweden.se

Maar bloemen spelen niet alleen een belangrijke rol tijdens het midzomerweekend voor ongehuwde vrouwen. Een onmisbaar accessoire voor alle Zweedse vrouwen, en steeds vaker ook voor mannen, is een bloemenkrans in het haar ('midsommarkrans'). Het is een eeuwenoud symbool van vruchtbaarheid.

Veel Zweden verkleden zich voor Midzomer en halen hun traditionele kostuums uit de kast. Anderen kiezen voor veel minder formele en luchtigere kleding, ook rekening houdend met het alcoholpercentage dat zich tijdens de festiviteiten kan ophopen.

In de regio Dalarna in Midden-Zweden is Midzomer een groot feest, en hier dragen veel mensen nog steeds hun traditionele klederdracht.

Bron: IMAGO/TT

Om te voorkomen dat de kostbare traditionele klederdracht door het feest wordt beschadigd, kiezen degenen die een eenvoudig wit overhemd of een zomerjurk met bloemenmotief dragen.

Culinair trio van klassiekers is een must voor een Zweedse midzomerviering:

• ingelegde haring
• nieuwe aardappelen (“Färskpotatis”, alleen echt met dille!)
• en aardbeien

Deze drie ingrediënten vormen de essentie van de Zweedse zomersmaak. Als ze overvloedig aanwezig zijn, is alles goed.

Goede gastheren breiden het aanbod op de feesttafel natuurlijk passend uit – met koude en halfwarme gerechten:

• Knäckebröd met boter
• Gehaktballen en worstjes
• Kaasvariaties en zalm
• en salades

Zo ontstaat er een smörgåsbord - een buffet dat vergelijkbaar is met het buffet dat in het koninkrijk traditioneel wordt geserveerd tijdens Pasen en Kerstmis.

Na het hoofdgerecht is het tijd voor het dessert. Naast aardbeien is prinsessentaart ook razend populair.

Bron: IMAGO/TT

Als dessert is er één ding in het bijzonder: aardbeien. Zowel vers als gesuikerd. Met een flinke toef slagroom. Het is tenslotte midzomer! En dan nog eens als aardbeientaart ("jordgubbstårta").

Kunt u de aanblik van de kleine rode besjes niet meer verdragen, dan kunt u altijd nog een stuk Zweedse prinsessentaart proberen. Deze taart heeft een betoverende lichtgroene marsepeinen coating.

Alcohol is duur in Zweden. Maar midzomer is nog steeds een drankfestijn. Extreem drankrijk zelfs, voor Zweedse begrippen. En dat is te danken aan de schnaps, die tijdens de viering in grote hoeveelheden worden genuttigd. Aquavit is er in minstens drie smaken, en het genot gaat altijd gepaard met drinkliederen. Het bekendste en populairste drinklied is "Helan går", wat zich vertaalt als "de hele boel gaat naar beneden".

Voor de lunch in de tuin serveren we traditioneel ingelegde haring en krieltjes. En als dessert: aardbeien!

Bron: Anna Hållams/imagebank.sweden.se

Naast schnaps bestaan ​​midzomerdranken doorgaans uit bier, witte wijn en mousserende wijn. Appelcider is ook populair. En vlierbloesemsap en rabarbersap zijn meestal verkrijgbaar, en niet alleen voor kinderen.

Midzomer is onlosmakelijk verbonden met Zweden. De zomerzonnewende wordt echter ook gevierd in de buurlanden van het Noorse koninkrijk. Hieronder bekijken we de tradities die in Finland, Noorwegen en andere landen bestaan.

Midzomer in Finland

De Finnen vieren Midzomer elk jaar op dezelfde dag als de Zweden: op de zaterdag die valt tussen 20 en 26 juni. Ze noemen de dag "Juhannus" en vieren het met dansen en nachtconcerten. Finnen genieten er tijdens deze zomervakantie van om aan het water te zitten en een speciaal voor de gelegenheid gebrouwen bier te drinken. Grote vreugdevuren worden traditioneel ontstoken op stranden en open plekken. Midzomer is ook een populaire datum voor bruiloften.

Midzomer in Noorwegen en Denemarken

Ook in de koninkrijken Noorwegen en Denemarken worden vreugdevuren gehouden op midzomeravond. Ze noemen het feest Sint-Jansdag en vieren het nog steeds in de nacht van 23 op 24 juni. Op veel plaatsen in Denemarken en in sommige Noorse gemeenschappen worden ook papieren heksen verbrand. Iedereen zingt samen het Deense lied "Vi elsker vort land" (Midsommervisen) van Holger Drachmann. Fakkel- en lantaarnoptochten komen ook veel voor.

Midzomer in de Baltische Staten en Polen

In de Baltische republieken Estland, Letland en Litouwen, evenals in Polen, is midzomeravond nog steeds de avond voorafgaand aan 24 juni. Op deze avond worden vreugdevuren aangestoken. Soms belanden stropoppen in de vlammen. De traditie van het maken van bloemenkransen is wijdverbreid. Geliefden gaan samen het bos in om varenbloesems te zoeken. De vieringen zijn meer privé, met familie. Karwijkaas en bier worden geserveerd, vooral in Litouwen.